Theo Quyết định số 619/QĐ-TTg ngày 08/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thì Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành (Điều 2), vì vậy, việc rà soát, đánh giá, chấm điểm xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2017 sẽ được thực hiện trong phạm vi toàn quốc; mốc đánh giá các chỉ tiêu, tiêu chí tiếp cận pháp luật tính từ ngày 01/01/2017 đến hết ngày 31/12/2017 và được hoàn thành trước ngày 25/01/2018 theo đúng thủ tục, thẩm quyền, điều kiện tại Quyết định số 619/QĐ-TTg; kết quả xây dựng xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là tiêu chí đánh giá xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2017. Đề nghị Sở Tư pháp chủ động tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn, rà soát các chỉ tiêu, tiêu chí tiếp cận pháp luật làm cơ sở cho việc đánh giá, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 619/QĐ-TTg, trọng tâm là các xã dự kiến đề nghị công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2017.
Do thời điểm đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và xã đạt chuẩn nông thôn mới không trùng nhau; năm 2017 là năm đầu tiên thực hiện Quyết định số 619/QĐ-TTg, vì vậy để kịp thời phục vụ việc xét, công nhận cấp xã về đích nông thôn mới vào tháng 12/2017, đề nghị địa phương căn cứ vào Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 619/QĐ-TTg, kết quả thực tế triển khai các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật đạt được trong năm (tính từ 01/01/2017 đến thời điểm đánh giá nông thôn mới) để đánh giá và ước thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí đến hết 31/12/2017. Trường hợp xét thấy xã có đủ điều kiện để được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thì xét đề nghị công nhận xã về đích nông thôn mới; trường hợp xã chưa đủ điều kiện đề nghị công nhận thì tập trung chỉ đạo, đề ra các giải pháp cụ thể để hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí tiếp cận pháp luật còn chưa đạt để bảo đảm tiến độ theo kế hoạch của địa phương. Từ năm 2018, việc sử dụng kết quả đánh giá tiếp cận pháp luật để xét xã đạt chuẩn nông thôn mới được thực hiện theo Quyết định số 619/QĐ-TTg và hướng dẫn của Bộ Tư pháp.
Để thi hành Quyết định số 619/QĐ-TTg, Bộ Tư pháp đã xây dựng và chuẩn bị ban hành Thông tư hướng dẫn điểm số, cách tính điểm các chỉ tiêu tiếp cận pháp luật, Hội đồng đánh giá tiếp cận pháp luật và một số nội dung về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Do vậy, không cần thiết phải ban hành hướng dẫn tạm thời việc đánh giá “tiêu chí chuẩn tiếp cận pháp luật” đối với các xã đã đăng ký hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới năm 2017.
Riêng đề nghị hướng dẫn sử dụng kết quả xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật để đánh giá “phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh; đảng bộ, chính quyền cấp xã đạt tiêu chuẩn “trong sạch, vững mạnh”; đánh giá thi đua, khen thưởng hằng năm của chính quyền cấp xã”. Tới đây, Bộ Tư pháp sẽ đề nghị Bộ, ngành có liên quan bổ sung tiêu chí phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là một tiêu chí đánh giá phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh; bổ sung tiêu chí xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật là một tiêu chí để đánh giá thi đua, khen thưởng hằng năm của chính quyền cấp xã; một tiêu chí để đánh giá đảng bộ, chính quyền cấp xã đạt tiêu chuẩn “trong sạch, vững mạnh”.
Đối với việc phân loại đơn vị hành chính cấp xã để xác định điều kiện công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo điểm b khoản 1 Điều 6 Quyết định số 619/QĐ-TTg (Tổng số điểm của các tiêu chí tiếp cận pháp luật phải đạt từ 90% số điểm tối đa trở lên đối với cấp xã loại I, từ 80% số điểm tối đa trở lên đối với cấp xã loại II và từ 70% số điểm tối đa trở lên đối với cấp xã loại III), Bộ Tư pháp đề nghị các địa phương căn cứ Điều 14, Điều 19, Điều 20 và Điều 23 Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính (có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký). Với các tiêu chí phân loại dựa trên quy mô dân số, diện tích tự nhiên, trình độ phát triển kinh tế - xã hội và các yếu tố đặc thù thì thực tế điều kiện kinh tế - xã hội của đơn vị hành chính cấp xã loại III, loại II, loại I sẽ tăng dần, bảo đảm tương thích với yêu cầu về điều kiện công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đối với từng loại đơn vị hành chính cấp xã.
Trên cơ sở hướng dẫn về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của Bộ Tư pháp, đề nghị các địa phương khẩn trương triển khai thực hiện. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc hoặc vấn đề mới phát sinh đề nghị kịp thời phản ánh về Bộ Tư pháp (Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật, số 58-60 Trần Phú, Hà Nội; điện thoại: 024.62739469) để tháo gỡ./.