Một trong những nội dung tại Quyết định số 211/QĐ-TTg là sửa đổi tiêu chí, chỉ tiêu “tiếp cận pháp luật” trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, xã nông thôn mới nâng cao và bổ sung chỉ tiêu “huyện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” trong tiêu chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021-2025.
Theo đó, chỉ tiêu “18.4. Xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định” thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới tại Phụ lục I Quyết định số 318/QĐ-TTg được sửa đổi thành “18.4. Tiếp cận pháp luật” theo hướng chỉ lựa chọn một số tiêu chí của Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg gắn với việc bảo đảm tổ chức thi hành pháp luật hiệu quả, thực chất tại cơ sở phù hợp chức năng, nhiệm vụ của bộ, ngành Tư pháp (Tiêu chí 1. Ban hành văn bản theo thẩm quyền để tổ chức bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn; Tiêu chí 2. Tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật; Tiêu chí 3. Hòa giải ở cơ sở, trợ giúp pháp lý) để tránh trùng lắp với tiêu chí đánh giá của các bộ, ngành khác đã có trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới.
Đối với Tiêu chí 16 “Tiếp cận pháp luật” thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao tại Phụ lục II Bộ Tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025: Sửa đổi chỉ tiêu “16.1. Có mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở hoạt động hiệu quả được công nhận” thành “16.1. Có mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở” và sửa đổi chỉ tiêu “16.2. Tỷ lệ mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm thuộc phạm vi hòa giải được hòa giải thành” thành “16.2. Tỷ lệ mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở được hòa giải thành”. Việc sửa đổi này để rõ hơn nội hàm của nội dung quy định và bảo đảm thống nhất cách hiểu trong triển khai thực hiện, đánh giá kết quả thực hiện.
Cùng với đó, ngày 07/3/2024, Thủ tướng Chính phủ cũng ban hành Quyết định số 03/2024/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy định ban hành kèm theo Quyết định số 18/2022/QĐ-TTg ngày 02 tháng 8 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy định điều kiện, trình tự, thủ tục, hồ sơ xét, công nhận, công bố và thu hồi quyết định công nhận địa phương đạt chuẩn nông thôn mới, đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. Một trong những nội dung đáng chú ý của Quyết định số 03/2024/QĐ-TTg là bổ sung nội dung “Xã đạt tiêu chuẩn “An toàn về an ninh, trật tự” theo quy định của Bộ Công an” là một trong những điều kiện xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu; bổ sung điều kiện, trình tự, thủ tục, hồ sơ công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới, đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao đối với huyện đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã.
Triển khai nhiệm vụ được giao tại các Quyết định nêu trên, Bộ Tư pháp đã xây dựng dự thảo Quyết định ban hành hướng dẫn nội dung các tiêu chí, chỉ tiêu “Tiếp cận pháp luật” thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao, Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới và Tiêu chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021-2025. Để hoàn thiện, dự thảo văn bản được gửi lấy ý kiến các Sở Tư pháp địa phương trước khi Bộ trưởng Bộ Tư pháp ký ban hành. Bộ Tư pháp trân trọng đề nghị Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nghiên cứu, cho ý kiến bằng văn bản và gửi về Bộ Tư pháp (Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật) trước ngày 20/3/2024.
Nguyễn Thị Tâm
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật