Toàn văn bài phát biểu của Đồng chí Uông Chu Lưu ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội tại Lễ khai mạc Chung kết Hội thi Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ III

Thưa các quý vị đại biểu, khách quý,
Thưa toàn thể Hội thi,
Thưa đồng bào, đồng chí,
Hôm nay, tôi rất vui mừng đến dự Lễ khai mạc Chung kết Hội thi Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ III do Bộ Tư pháp tổ chức. Thay mặt Lãnh đạo Quốc hội, tôi thân ái gửi tới các vị đại biểu, khách quý, các bạn, các anh, các chị hòa giải viên về dự Hội thi cùng toàn thể đồng bào, đồng chí lời chào trân trọng, lời chúc mừng nồng nhiệt nhất. Chúc Hội thi thành công tốt đẹp!
Thưa đồng bào, đồng chí,
Vòng chung kết Hội thi Hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ III diễn ra trong không khí sôi nổi cả nước đang tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam – ngày 9 tháng 11. Trong Lễ khai mạc này, chúng ta thành kính tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu với tư tưởng về đoàn kết, gắn bó cộng đồng, xã hội của Người: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết – Thành công, thành công, đại thành công”.
Lúc sinh thời, Bác Hồ thường nhấn mạnh, đề cao việc tổ chức, giáo dục cán bộ, nhân dân phát huy tinh thần tương thân, tương ái, làm tốt công tác dân vận, giáo dục, thuyết phục và phổ biến tuyên truyền pháp luật cho nhân dân, thuyết phục quần chúng hòa giải ở cơ sở nhằm giải quyết kịp thời các tranh chấp, mâu thuẫn trong nhân dân với phương châm: “Xét xử đúng là tốt nhưng không phải xét xử lại càng tốt hơn”. Tư tưởng đó của Người đã đặt nền móng cho sự ra đời, phát triển của công tác hòa giải ở cơ sở và được thể hiện rõ nét trong các Sắc lệnh của người từ những ngày đầu khi chính quyền nhân dân mới được thành lập.
Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cấp ủy, chính quyền các cấp đều rất quan tâm, coi trọng công tác hòa giải ở cơ sở. Luật Hòa giải ở cơ sở được ban hành năm 2013 đã đặt nền tảng pháp lý vững chắc cho công tác này. Sau 02 năm thi hành Luật, tôi vui mừng nhận thấy, công tác hòa giải ở cơ sở ngày càng tiến bộ: đội ngũ hòa giải viên được tăng cường; mạng lưới tổ hòa giải từng bước được kiện toàn; hoạt động hòa giải được thực hiện rõ nét, thực chất hơn với tỷ lệ hòa giải thành đạt khá cao. Công tác hòa giải ở cơ sở đã góp phần quan trọng trong việc gìn giữ mái ấm gia đình, gắn kết tình làng, nghĩa xóm, tình đoàn kết, tương thân, tương ái trong cộng đồng và trong xã hội. Hoạt động hòa giải ở cơ sở còn là một kênh quan trọng để tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước góp phần đưa chính sách pháp luật đến gần với người dân hơn.
Thay mặt Lãnh đạo Quốc hội, tôi trân trọng ghi nhận và cám ơn sâu sắc các bác, các anh, các chị hòa giải viên trên khắp mọi miền của Tổ quốc, những người đang miệt mài, thầm lặng nối nhịp cầu bình yên cho mỗi gia đình, mỗi thôn xóm, mỗi cộng đồng và trong xã hội chúng ta.
Tôi cũng biểu dương Bộ Tư pháp đã có sáng kiến tổ chức Hội thi Hòa giải viên giỏi toàn quốc để tạo cơ hội cho các hòa giải viên được giao lưu, học hỏi, chia sẻ những kinh nghiệm hay, những cách làm tốt trong công tác hòa giải ở cơ sở tại các địa bàn, đồng thời phát hiện, biểu dương và tôn vinh những hòa giải viên xuất sắc. Đây chính là hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam một cách thiết thực nhất.
Thưa đồng bào, đồng chí,
Đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới với những vận hội và thách thức mới. Nghị quyết Đại hội XII của Đảng đã xác định: Giải quyết hài hòa các quan hệ xã hội, ngăn chặn, giải quyết có hiệu quả những vấn đề xã hội bức xúc, những mâu thuẫn có thể dẫn đến xung đột xã hội; kịp thời kiểm soát và xử lý các rủi ro, mâu thuẫn, xung đột xã hội; phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội hướng đến mục tiêu xây dựng con người Việt Nam đẹp về nhân cách, đạo đức, tâm hồn, cao về trí tuệ, năng lực, kỹ năng sáng tạo; khỏe về thể chất; nâng cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật. Để đạt được mục tiêu đó, chúng ta cần quan tâm hơn nữa tới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, công tác hòa giải ở cơ sở, có những giải pháp cụ thể, thiết thực để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác này.
Tôi đề nghị cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, đặc biệt là Bộ Tư pháp, các Bộ, ngành có liên quan quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau đây:
Một là, tiếp tục quán triệt, tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, pháp luật của nhà nước về hòa giải để nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò, ý nghĩa của công tác hòa giải ở cơ sở, coi đây là thiết chế tự quản rộng rãi của nhân dân, do nhân dân tổ chức, vì lợi ích của nhân dân và cộng đồng; đồng thời là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị. Ngành tư pháp cần phát huy vai trò trong công tác quản lý nhà nước, phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương các cấp trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, công tác hòa giải ở cơ sở.
Hai là, thực hiện thật tốt Luật hòa giải ở cơ sở với trọng tâm là củng cố, kiện toàn mạng lưới Tổ hòa giải, nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên; cấp ủy Đảng, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cần có biện pháp hỗ trợ cụ thể và tích cực cho công tác này, huy động các cá nhân có năng lực, uy tín và nhiệt tình tham gia công tác hòa giải.
Ba là, phải gắn công tác hòa giải ở cơ sở với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh tại địa phương, nhất là với việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, với việc thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.
Bốn là, ngành Tư pháp cần chủ động tích cực tranh thủ sự lãnh đạo, ủng hộ của Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể xã hội trong công tác hòa giải ở cơ sở; huy động, khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực xã hội để công tác hòa giải ở cơ sở thực sự là công việc của toàn xã hội; khuyến khích, động viên các cơ quan, tổ chức, cá nhân tích cực tham gia; chú trọng hướng dẫn nghiệp vụ, cung cấp tài liệu, bồi dưỡng, tập huấn, cập nhật kiến thức cho đội ngũ hòa giải viên; biểu dương, khen thưởng kịp thời các hòa giải viên có thành tích xuất sắc.
Năm là, phát huy hiệu ứng, sức lan tỏa và tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm đã cập nhật được từ việc tham gia Hội thi, mỗi hòa giải viên cần thực hiện tốt vai trò hạt nhân, gương mẫu trong việc triển khai, tổ chức thực hiện thật tốt công tác hòa giải ở cơ sở để nhân rộng các điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt trong công tác này.
Thưa đồng bào, đồng chí,
Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để công tác hòa giải ở cơ sở ngày càng phát triển. Tôi mong muốn rằng, qua Hội thi hôm nay, các đồng chí sẽ đúc rút được nhiều kinh nghiệm hay, bài học bổ ích phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt hơn công tác hòa giải ở cơ sở trong thời gian tới.  
Chúc các đồng chí đại biểu, các vị khách quý cùng toàn thể đội ngũ hòa giải viên trong cả nước sức khoẻ, hạnh phúc, đạt được nhiều thành tích mới trong công tác. Chúc Hội thi thành công tốt đẹp.
Trân trọng cảm ơn!