Công ước ICCPR là một trong những điều ước quốc tế quan trọng nhất về quyền con người đã được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua năm 1966. Công ước có hiệu lực từ năm 1976. Đến nay, Công ước này đã có 173/193 quốc gia trên thế giới phê chuẩn Công ước (đạt 89,6%). Có thể khẳng định, Công ước ICCPR là văn bản gốc về quyền con người. Việt Nam đã gia nhập Công ước ICCPR vào năm 1982. Theo quy định của Công ước, quốc gia thành viên có nghĩa vụ nộp báo cáo định kỳ về việc thực hiện Công ước. Thực hiện nhiệm vụ, Việt Nam đã 04 lần nộp Báo cáo quốc gia về thực hiện Công ước vào các năm 1989, 2001, 2017 và gần đây nhất là vào năm 2023. Đặc biệt, Công ước quy định các quốc gia thành viên phải thực hiện nghĩa vụ tuyên truyền, phổ biến nội dung Công ước. Thực hiện nhiệm vụ này và Quyết định số 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước ICCPR, Bộ Tư pháp đã tổ chức các Hội nghị tập huấn, Hội thảo giới thiệu nội dung Công ước ICCPR, giới thiệu thành tựu đạt được của Việt Nam về quyền dân sự, chính trị đến đông đảo cán bộ, công chức và Nhân dân. Đặc biệt quan tâm, chú trọng việc phổ biến, tuyên truyền đến người dân ở những nơi có điều kiện tiếp cận thông tin còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế như miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi… Với ý nghĩa đó, Bộ Tư pháp lựa chọn Cẩm Thủy – huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa để tổ chức tập huấn, phổ biến nội dung của Công ước ICCPR, pháp luật Việt Nam về quyền dân sự, chính trị cũng như các thành tựu của Việt Nam tại Báo cáo quốc gia lần thứ IV thực thi Công ước ICCPR, các khuyến nghị của Ủy ban Nhân quyền nhằm trang bị kiến thức cho đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên ở cơ sở, người có uy tín trong cộng đồng, trưởng thôn…trên địa bàn huyện với phương châm hướng về cơ sở.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã được TS. Nguyễn Mai Thuyên - Trưởng Bộ môn Luật Hiến pháp, Trường Đại học Luật Hà Nội giới thiệu những nội dung cơ bản của Công ước ICCPR và pháp luật Việt Nam về các quyền dân sự, chính trị… Báo cáo viên đã tập trung phân tích các quyền dân sự, chính trị được nêu tại Công ước và việc quy định những quyền đó trong pháp luật Việt Nam như quyền sống, quyền tự do tôn giáo, tự do ngôn luận, tự do hội họp, quyền bầu cử, quyền bình đẳng, quyền của trẻ em, người khuyết tật... Báo cáo viên đã đưa ra những ví dụ thiết thực trong đời sống của người dân để phân tích, minh chứng, qua đó giúp các đại biểu dễ hiểu, dễ nhớ về các quyền dân sự, chính trị của mình trong từng trường hợp cụ thể. Với phương pháp giảng dạy hiện đại, lấy người học làm trung tâm, Hội nghị đã được các đại biểu phát biểu, thảo luận sôi nổi về các nội dung bài giảng. Kết thúc Hội nghị, các đại biểu bày tỏ mong muốn trong thời gian tới Bộ Tư pháp tiếp tục quan tâm, hỗ trợ các địa phương, trong đó có tỉnh Thanh Hóa để góp phần tiếp tục nâng cao nhận thức pháp luật, kỹ năng phổ biến, giáo dục pháp luật, kỹ năng hòa giải ở cơ sở cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên ở cơ sở…
Lê Nguyên Thảo
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật