Tính đến tháng 11/2022, Sở Tư pháp Quảng Ngãi xây dựng được 33 CLB pháp luật trong đó có 15 CLB “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm”, 17 CLB “Thanh niên với pháp luật”, 01 CLB “Phụ nữ với pháp luật” đã và đang hoạt động có hiệu quả trong nhiều năm qua.
Về quá trình thành lập và nhân rộng các CLB
- Năm 2000, thực hiện Đề án: “Xây dựng và hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tội phạm; tăng cường giáo dục pháp luật và trách nhiệm công dân về bảo vệ an ninh trật tự” trong Chương trình Quốc gia phòng, chống tội phạm theo Nghị quyết số 09/CP của Chính phủ, Bộ Tư pháp ban hành kế hoạch chỉ đạo điểm thành lập CLB: “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm” tại 10 tỉnh trong đó có tỉnh Quảng Ngãi. Triển khai kế hoạch trên, tháng 9/2001, Sở Tư pháp đã phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo thành lập 02 CLB: “Tuổi trẻ phòng chống tội phạm” tại các trường Trung học phổ thông Trần Quốc Tuấn và Trung học phổ thông Lê Khiết, đây là 02 CLB điểm nhằm tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh trong các trường trên địa bàn thành phố Quảng Ngãi, qua đó nâng cao hiểu biết, nhận thức pháp luật, góp phần hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật và các tệ nạn xã hội trong học đường.
- Từ hiệu quả của các CLB này, đến năm 2007 Sở Tư pháp tiếp tục phối hợp thành lập thêm 03 CLB tại các trường: Trung học phổ thông Nội trú dân tộc tỉnh, Trung học phổ thông Lê Trung Đình và Trung học phổ thông Sơn Tịnh 1, đến năm 2010 thành lập thêm 01 CLB tại trường Trung học phổ thông Mộ Đức 2, nâng tổng số thành 06 CLB “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm”.
- Thực hiện Chương trình hành động số 27-CTr/TU ngày 24/10/2008 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh tại Công văn số 3435/UBND-VX ngày 28/11/2008 về: “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Sở Tư pháp và Tỉnh đoàn Quảng Ngãi ban hành Kế hoạch liên tịch số 02/KHLT-STP-TĐ phối hợp thành lập 07 CLB “Thanh niên với pháp luật” tại 07 xã, phường, thị trấn là: Thị trấn Trà Xuân, xã Trà Bình (huyện Trà Bồng), xã Phổ Cường (huyện Đức Phổ), xã Hành Thuận (huyện Nghĩa Hành), phường Trần Hưng Đạo (thành phố Quảng Ngãi), xã Đức Lân (huyện Mộ Đức), xã Bình Đông (huyện Bình Sơn). Ngoài ra, Sở Tư pháp cũng phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh xây dựng 01 CLB “Phụ nữ với pháp luật” tại xã Tịnh Khê, huyện Sơn Tịnh.
- Năm 2013, thực hiện Quyết định số 1679/QĐ-UBND ngày 18/11/2011 của Ủy ban nhân dân tỉnh triển khai thực hiện Đề án: “Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011-2015” và Công văn chỉ đạo số 1735/UBND-NC ngày 05/5/2012 của Ủy ban nhân dân tỉnh triển khai thực hiện quyết định trên, Sở Tư pháp đã thành lập thêm 07 CLB bao gồm 01 CLB “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm” trường Trung học phổ thông Lý Sơn và 06 CLB “Thanh niên với pháp luật” tại xã An Hải (huyện Lý Sơn), thị trấn Sơn Tịnh (huyện Sơn Tịnh), thị trấn Di Lăng (huyện Sơn Hà), thị trấn La Hà (huyện Tư Nghĩa), xã Hành Thuận (huyện Nghĩa Hành), xã Long Hiệp (huyện Minh Long).
- Năm 2017, Sở Tư pháp phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh Đoàn, Công an tỉnh thành lập thêm 03 CLB “Tuổi trẻ Phòng chống tội phạm tại 03 trường THPT và 04 CLB “Thanh niên với pháp luật” tại 04 xã, phường, thị trấn.
- Năm 2019, phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo thành lập thêm 05 CLB “Tuổi trẻ phòng chống Tội phạm” tại 05 trường trung học phổ thông.
Việc triển khai mô hình các CLB pháp luật đã giúp công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật thêm sinh động, thiết thực, gắn với thực tiễn cuộc sống của người dân, qua đó nâng cao hiểu biết, nhận thức pháp luật, góp phần hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật và các tệ nạn xã hội, tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm và các tệ nạn xã hội.
Hiện nay, Sở Tư pháp đã xây dựng được 32 CLB thanh thiếu niên, học sinh (trong đó có 15 CLB “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm”, 17 CLB “Thanh niên với pháp luật”) và 01 CLB “Phụ nữ với pháp luật”.
Về tổ chức và hoạt động của các CLB
- Câu lạc bộ “Tuổi trẻ phòng chống tội phạm”
Ngay sau khi thành lập, Sở Tư pháp ký kết kế hoạch phối hợp với các Đoàn trường trong đó có nêu rõ mục đích thành lập và hoạt động, tổ chức của CLB, phương thức hoạt động và trách nhiệm của các bên.
CLB “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm” được thành lập với các thành viên là Ban chấp hành Đoàn trường, bí thư, phó bí thư, lớp trưởng, lớp phó các lớp làm nòng cốt (không hạn chế về số lượng), để tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho học sinh, hướng dẫn học sinh trong trường có các hành vi ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật, hạn chế vi phạm pháp luật và các tệ nạn xã hội trong học đường. Trung bình mỗi CLB có từ 80-100 thành viên là lớp trưởng, bí thư các lớp. Ban chủ nhiệm CLB do đồng chí bí thư hoặc phó bí thư đoàn trường làm chủ nhiệm, phó chủ nhiệm.
CLB sinh hoạt định kỳ mỗi tháng từ 01-02 lần tùy theo điều kiện cụ thể của trường. Nội dung sinh hoạt: chủ nhiệm hoặc phó chủ nhiệm CLB phổ biến cho các hội viên các quy định của pháp luật mới ban hành hoặc có liên quan đến học sinh, thanh thiếu niên, nhắc nhở học sinh về những hành vi vi phạm pháp luật trong tháng, các vi phạm của học sinh cần chấn chỉnh… CLB chủ động sinh hoạt về thời gian và nội dung, có thể lồng ghép sinh hoạt văn hóa văn nghệ. Đặc biệt, hàng năm cứ mỗi dịp lễ khai giảng năm học mới, các CLB tiến hành củng cố tổ chức nhân sự, tổ chức sinh hoạt với chủ đề an toàn giao thông học đường cho cán bộ, giáo viên, học sinh trong trường. Hàng năm, Sở Tư pháp hỗ trợ một phần kinh phí, tài liệu tuyên truyền, báo cáo viên pháp luật.
Mỗi CLB cũng được Sở Tư pháp trang bị một Bảng tin (đặt tại trường), hàng tháng cung cấp thông tin pháp luật, câu chuyện pháp luật có liên quan đến lứa tuổi thanh thiếu niên; trang bị 01 giỏ sách pháp luật với các loại sách tìm hiểu pháp luật, giải đáp pháp luật, tờ gấp.
Bên cạnh sự hướng dẫn, giúp đỡ của Sở Tư pháp, các CLB đã có những hoạt động tích cực: Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật; vẽ tranh biếm hoạ, sáng tác văn, thơ, nhạc về phòng, chống ma tuý và các tệ nạn xã hội khác; sinh hoạt ngoại khoá về an toàn giao thông, phòng, chống tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh trật tự xã hội, thành lập tủ sách pháp luật, cung cấp các thông tin về phòng, chống tội phạm để lồng ghép vào môn giáo dục công dân; phát hiện xử lý kịp thời các hành vi tiêu cực. Đặc biệt các thành viên của CLB phối hợp với Công an phường theo dõi giúp nhà trường phát hiện và xử lý kịp thời nhiều vụ gây rối trong trường, đánh nhau, trộm cắp xe đạp của học sinh.
b. Câu lạc bộ “Thanh niên với pháp luật”
CLB “Thanh niên với pháp luật” được thành lập với các thành viên gồm bí thư, phó bí thư Đoàn xã (phường, thị trấn), cán bộ tư pháp - hộ tịch ở xã, các đoàn viên thanh niên của Đoàn xã. Trong đó chủ nhiệm CLB là bí thư đoàn, phó chủ nhiệm là cán bộ tư pháp-hộ tịch. Trung bình mỗi CLB có từ 50-80 thành viên tham gia.
Các CLB sinh hoạt mỗi tháng từ 01- 02 lần, tùy theo hoạt động của Đoàn xã có sự lồng ghép trong hoạt động tuyên truyền phổ biến pháp luật. Nội dung tập trung vào các quy định pháp luật liên quan về giao thông, môi trường, đất đai, dân sự, hình sự, hôn nhân gia đình, phòng chống tội phạm, ma tuý, HIV/AIDS. Hàng năm, Sở Tư pháp và Tỉnh đoàn đều hướng dẫn, cung cấp các văn bản tài liệu cử báo cáo viên pháp luật tham gia sinh hoạt tuyên truyền pháp luật cho các CLB; hỗ trợ một phần kinh phí, mở lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho các thành viên CLB.
Năm 2013, với phong trào “Ngành tư pháp hướng về biển đảo quê hương”, đặc biệt là sự quan tâm của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Võ Văn Thưởng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Hồng Sơn đã tặng cho các CLB ở huyện Lý Sơn và Đồn Biên phòng Lý Sơn, Nghiệp đoàn nghề cá Lý Sơn mỗi đơn vị 01 tủ sách pháp luật và hơn 1.000 đầu sách các loại.
Tính từ khi thành lập đến nay, các CLB đã ngày càng mở rộng về quy mô và số lượng, đã tổ chức hàng trăm đợt sinh hoạt, tuyên truyền pháp luật cho hàng nghìn thanh thiếu niên ở địa phương, đối tượng tham gia không chỉ bó hẹp là các hội viên mà còn cả bộ đội, công an, công nhân lao động, học sinh, thanh thiếu niên tại địa phương tham gia. Điển hình như CLB xã Hành Thuận trong 03 năm (từ năm 2010 – 2013) đã tổ chức 13 đợt tuyên truyền luật giao thông đường bộ, ma túy học đường; 02 cuộc thi tìm hiểu pháp luật, có hơn 8.000 lượt đoàn viên thanh niên tham gia; cấp phát hơn 3.000 tờ rơi tuyên truyền...; qua đó đã cảm hóa 06 thanh niên hư hỏng tại địa phương trở thành công dân tốt, có ích cho xã hội. CLB xã Bình Đông đã phối hợp cùng cán bộ Tư pháp-Hộ tịch, Công an xã, Đồn Công an Dung Quất, lực lượng dân quân, đội công tác Đồn biên phòng cửa khẩu cảng Dung Quất tham gia truy quét và ngăn ngừa hàng trăm tội phạm; tuyên truyền và cấp phát hơn 700 tờ gấp cho thanh niên. Phối hợp với các Doanh nghiệp như Doosanvina, thép Quảng Liên… ra quân tuyên truyền về an toàn giao thông; tổ chức nhiều buổi sinh hoạt, tọa đàm, tư vấn, giải đáp pháp luật hàng tháng cho thanh thiếu niên trên địa bàn xã, kết hợp sinh hoạt văn nghệ, thể thao, kỹ năng với sinh hoạt CLB. CLB phường Trần Hưng Đạo đã phối hợp với Công an phường và các cơ quan liên quan tổ chức hàng chục buổi tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ, phòng chống bạo lực học đường, tuyên truyền về phòng chống ma túy trong đoàn viên thanh niên. Đặc biệt đã giáo dục, cảm hoá được 14 thanh thiếu niên có lối sống lệch chuẩn thành người tốt.
Việc tổ chức và sinh hoạt các CLB đã mang lại không khí mới trong sinh hoạt của tổ chức đoàn tại các địa phương và trường học. Hội viên CLB đã được tiếp cận nhiều hơn, thường xuyên hơn với các văn bản pháp luật có liên quan trực tiếp đến quyền lợi của mình, được thông tin và cung cấp các tài liệu liên quan đến hoạt động phòng, chống tội phạm và các tệ nạn xã hội. Nhìn chung, hoạt động các CLB trong thời gian qua đã mang lại những kết quả khả quan, tạo những chuyển biến tích cực trong việc nhận thức pháp luật và ý thức đấu tranh phòng, chống các tệ nạn xã hội cho thanh niên và học sinh.
Kết quả trên cho thấy việc thành lập các CLB để tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật là hết sức cần thiết, tạo một “sân chơi” lành mạnh, bổ ích và gần gũi cho đoàn viên thanh niên. Giúp các đối tượng này tiếp cận, tìm hiểu các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước tốt hơn, cập nhật kịp thời các văn bản pháp luật mới ban hành; có cơ hội học tập, tìm hiểu, nghiên cứu và nắm các quy định của pháp luật, từ đó hình thành niềm tin pháp luật, ý thức tôn trọng pháp luật, tự giác chấp hành pháp luật một cách nghiêm minh, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương. Các mô hình CLB “Tuổi trẻ phòng, chống tội phạm” và “Thanh niên với pháp luật” là 02 mô hình rất thiết thực đối với thanh thiếu niên và học sinh, có đóng góp rất lớn trong công tác phòng, chống tội phạm và phong trào toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc. Thời gian tới Sở Tư pháp tỉnh Quảng Ngãi sẽ tiếp tục tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp nhân rộng mô hình này nhằm phát huy hơn nữa vai trò của các CLB pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh./.
Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật