Theo Tờ trình Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ Quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, bên cạnh những kết quả đã đạt được, thực tiễn triển khai thực hiện chuẩn tiếp cận pháp luật theo Quyết định số 619/QĐ-TTg cũng như thực hiện nội dung thành phần “xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” trong Bộ tiêu chí quốc gia xã nông thôn mới vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.
Một số quy định trong Quyết định đã bộc lộ bất cập, vướng mắc, không còn phù hợp với thực tiến, nhiều tiêu chí, chỉ tiêu còn nhiều nội dung, chưa được gọn nhẹ, khó đánh giá, trùng lắp; Việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tại các địa phương, nhất là các cơ sơ còn gặp nhiều khó khăn, trước hết, cấp ủy và lãnh đạo chính quyền địa phương các cấp chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, kịp thời, thường xuyên; Việc tổ chức thực thi chính sách, pháp luật đến người dân của chính quyền địa phương cấp xã, bảo đảm và thực hiện các quyền con người, quyền công dân đã được Hiến pháp và pháp luật bảo vệ đôi lúc còn chưa nghiêm chỉnh, vẫn còn cán bộ, công chức vi phạm pháp luật trong thực thi công vụ, chưa nghiêm túc trong triển khai thực hiện các quy định, có nguy cơ lam giảm lòng tin của nhân dân…
Những tồn tại, hạn chế nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân do một số bộ, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, mục đích, vai trò và trách nhiệm tổ chức thực hiện chuẩn tiếp cận pháp luật và nhiệm vụ được giao. Công tác chỉ đạo chưa sát sao, thường xuyên. Đặc biệt, chuẩn tiếp cận pháp luật và các quy định về xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, cần được hoàn thiện kịp thời. Do đó, việc nghiên cứu và Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu của Kết luận số 80-KL/TW và thay thế Quyết định số 619/QĐ-TTg đã có đủ cơ sở chính trị - pháp lý, cơ sở thực tiễn và bối cảnh hiện nay.
Dự thảo Quyết định gồm 9 điều, quy định phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, nguyên tắc thực hiện, tiêu chí đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật… Nội dung các điều trong dự thảo Quyết định được thiết kế đảm bảo logic, phù hợp, nhất quán với cách tiếp cận, mục tiêu thực hiện chuẩn tiếp cận pháp luật theo khía cạnh bảo đảm, thực hiện các quyền của mọi người dân về tiếp cận thông tin, PBGDPL… Cùng với đó là trách nhiệm của Nhà nước, thông qua chính quyền địa phương cấp xã là chủ thể chính đã thực thi, đáp ứng các mức độ, yêu cầu tối thiểu để bảo đảm tiếp cận pháp luật cho người dân.
Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật