Qua phản ánh của địa phương, doanh nghiệp, vẫn còn tồn tại các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn khi thực hiện đăng ký doanh nghiệp như: quy định đối với người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng có một số cá nhân, tổ chức đã lợi dụng sự thông thoáng của pháp luật để thực hiện các hành vi vi phạm nhằm mục đích trục lợi hoặc trốn tránh trách nhiệm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, của Nhà nước, làm méo mó môi trường đầu tư, kinh doanh; chưa có quy định tình trạng pháp lý của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, gây ảnh hưởng đến công tác quản lý chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp do không xác định trạng thái hoạt động của các chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh trong khi doanh nghiệp có thể đã bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc doanh nghiệp đã bị giải thể; quy định thời gian trong công tác phối hợp xử lý thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp giữa cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý thuế chưa thống nhất; Luật Doanh nghiệp năm 2020 và Nghị định số 01/2021/NĐ-CP quy định một số thành phần hồ sơ đăng ký doanh nghiệp bao gồm “nghị quyết, quyết định” của chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị. Tuy nhiên, cụm từ “nghị quyết, quyết định” được hiểu theo nhiều cách khác nhau, dẫn tới việc thực thi không thống nhất…
Trên cơ sở đó, dự thảo Nghị định về đăng ký doanh nghiệp gồm 09 chương với 83 điều và 77 biểu mẫu, thay thế Nghị định số 01/2021/NĐ-CP đề xuất một số điểm mới cơ bản như sau:
Thứ nhất, bỏ các quy định về đăng ký hộ kinh doanh, ban hành kèm theo hệ thống biểu mẫu áp dụng trong đăng ký doanh nghiệp
Dự thảo Nghị định bỏ các quy định về đăng ký hộ kinh doanh tại Nghị định số 01/2021/NĐ-CP và nghị định hóa toàn bộ hệ thống biểu mẫu trong đăng ký doanh nghiệp hiện đang quy định tại Thông tư số 01/2021/TT-BKHĐT ngày 16/3/2021 của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp nhằm phù hợp với quy định về thẩm quyền ban hành hành thủ tục hành chính tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và sắp xếp, hoàn thiện lại khung khổ pháp lý về đăng ký doanh nghiệp.
Thứ hai, bổ sung quy định về việc sử dụng số định danh cá nhân khi thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp
Nhằm thực thi phương án đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân tại Nghị quyết số 136/NQ-CP ngày 27/12/2017 của Chính phủ về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dự thảo Nghị định đã bổ sung quy định về việc sử dụng số định danh cá nhân khi thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp. Theo đó, trường hợp người thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp kê khai số định danh cá nhân thì có thể cắt giảm được phần lớn thông tin cá nhân phải kê khai trên cơ sở khai thác thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, tiết kiệm thời gian thực hiện thủ tục hành chính, hạn chế tối đa hành vi giả mạo hồ sơ để đăng ký thành lập doanh nghiệp trái pháp luật do các thông tin cá nhân lưu trữ tại Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là các thông tin đã được Bộ Công an xác minh.
Thứ ba, làm rõ thành phần hồ sơ “nghị quyết hoặc quyết định”
Nhằm thống nhất cách hiểu và áp dụng quy định về thành phần hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, dự thảo Nghị định đã sửa đổi các quy định về thành phần hồ sơ “nghị quyết, quyết định” theo hướng yêu cầu doanh nghiệp nộp “nghị quyết hoặc quyết định” của chủ sở hữu công ty, Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp.
Thứ tư, bổ sung quy định về tình trạng pháp lý của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp
Nhằm xác định trạng thái hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh theo hồ sơ đăng ký và tình trạng pháp lý của doanh nghiệp, giúp công khai, minh bạch thông tin về tình trạng pháp lý của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh, bảo đảm việc cung cấp thông tin liên quan đến chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp là chính xác và có giá trị pháp lý; đồng thời tạo sự thống nhất về số liệu thống kê giữa cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thuế, dự thảo Nghị định bổ sung quy định về tình trạng pháp lý của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh, bao gồm 06 tình trạng: (i) Tạm ngừng kinh doanh; (ii) Không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký; (iii) Bị thu hồi do cưỡng chế về quản lý thuế; (iv) Đang làm thủ tục chấm dứt hoạt động; (v) Đã chấm dứt hoạt động; (vi) Đang hoạt động; đồng thời quy định các trường hợp cập nhật tình trạng pháp lý của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh khi doanh nghiệp cập nhật tình trạng pháp lý.
Thứ năm, hướng dẫn quy định tại khoản 4 Điều 215 Luật Doanh nghiệp
Thứ sáu, bổ sung quy định sửa đổi Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư
Thứ bảy, bổ sung quy định về phối hợp, liên thông thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, khai trình việc sử dụng lao động, cấp mã số đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội được quy định tại Nghị định số 122/2020/NĐ-CP ngày 15/10/2020 của Chính phủ
Thứ tám, bỏ quy định về việc đăng ký kinh doanh đối với tổ chức tín dụng
Dự thảo Nghị định không quy định việc đăng ký kinh doanh của tổ chức tín dụng, bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024.
Thứ chín, quy định đăng ký kinh doanh đối với chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của công ty chứng khoán
Dự thảo Nghị định đã làm rõ việc công ty chứng khoán thực hiện thủ tục đăng ký doanh nghiệp tức là bao gồm cả các thủ tục đăng ký chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh.
Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tổ chức lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định nêu trên để hoàn thiện trước khi trình Chính phủ xem xét, ban hành./.
Thanh Trang
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật