- Ông có nhà không ông Tý ơi!
- Bác Bính ạ, mời bác vào uống chén nước.
Ông Bính ngồi vào ghế, đã bắt đầu ngay câu chuyện:
- Đợt này các hộ nghèo ở xã ta được Nhà nước hỗ trợ phân bón để tái sản xuất vụ lúa thu đông sắp tới này, may quá ông nhỉ.
- Vâng, hôm qua bà nhà tôi cũng đi nhận về rồi, thấy vui lắm. Thế nhà bác nhận chưa?
- Tôi cũng vừa nhận chiều hôm qua, được 40 kg, ông trưởng thôn bảo được 50 kg nhưng mỗi gia đình trích lại 10 kg làm “phí ngoại giao”.
Ông Tý giật mình, ngồi ngay lại hỏi ông Bính:
- Ông bảo gì cơ? Sao lại như vậy, thế mà về bà nhà tôi chẳng nói gì cả. Thế này thì không được ông ạ.
- Tôi cũng nghĩ vậy, nhưng ông trưởng thôn bảo ông bí thư và ông trưởng thôn đã họp bàn với nhau rồi, số phân bón trích lại các ông ấy cũng đã bán để ngoại giao rồi.
- Các ông này làm liều quá, vi phạm quyền lợi của dân, tôi và ông phải vận động người dân làm đơn tố cáo hành vi sai phạm này mới được ông ạ, không làm cho ra nhẽ, lần sau các ông ấy lại tái diễn thì gay, đồng ý với họ là tiếp tay cho sai phạm đấy ông hiểu không – Ông Tý bức xúc.
Tối hôm ấy, đã có cuộc họp của các hộ dân trong thôn được hỗ trợ phân bón, ông Tý cùng mọi người quyết tâm tố cáo vụ việc này nhưng còn chưa rõ thủ tục thế nào thì anh Toản nhớ ra: “À, hay là tôi thử nhờ thằng Minh xem nhé, nó là em họ tôi, làm tư vấn pháp luật trên tỉnh, đợt này đang về quê thăm gia đình, chắc nó sẽ biết cái thủ tục kiện cáo này đấy”.
Mọi người đồng ý. Lát sau, đã thấy anh em nhà anh Toản sang. Anh Minh chào mọi người rồi hỏi:
- Trên đường qua đây, cháu cũng đã nghe anh Toản nói có việc gì đó các bác muốn tố cáo nhưng chưa hiểu rõ, cụ thể thế nào ạ?
Ông Tý đại diện nói:
- Chú Minh ạ, đợt này xã tôi được nhận phân bón hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, ông Vinh trưởng thôn nhận về rồi chia cho các hộ, thế nhưng tự ý trích lại 10 kg/mỗi hộ để làm “phí ngoại giao”, chúng tôi bức xúc ông trưởng thôn làm việc không minh bạch, chúng tôi muốn đưa chuyện này lên xã hỏi, nhưng mà không biết thủ tục như thế nào chú ạ. Chú xem có cách nào giúp bà con với.
Anh Minh hiểu câu chuyện và trả lời ông Tý:
- Việc này ông trưởng thôn sai phạm rõ ràng rồi, các bác cần mạnh dạn tố cáo. Trước hết, các bác phải làm đơn tố cáo hoặc đến tố cáo trực tiếp tại Ủy ban nhân dân xã các bác ạ. Nếu các bác tố cáo bằng đơn thì trong đơn tố cáo phải ghi rõ ngày, tháng, năm tố cáo; họ, tên, địa chỉ người tố cáo; nội dung tố cáo. Đơn tố cáo phải do người tố cáo ký tên hoặc điểm chỉ.
Cô Mai hỏi thêm: “Thế nếu đến tận nơi tố cáo thì thế nào hả chú?”
Anh Minh đáp: “Đấy là trường hợp tố cáo trực tiếp, khi đó người tiếp nhận hướng dẫn người tố cáo viết đơn tố cáo hoặc người tiếp nhận ghi lại việc tố cáo bằng văn bản và yêu cầu người tố cáo ký tên hoặc điểm chỉ xác nhận vào văn bản. Trường hợp nhiều người cùng đến tố cáo trực tiếp thì người tiếp nhận hướng dẫn người tố cáo cử đại diện để trình bày nội dung tố cáo”.
Mọi người gật gù, ông Bính bảo: “Thôi nhân tiện có chú đây thì chú hướng dẫn bọn tôi làm luôn cái đơn tố cáo chú Minh ạ”.
- Vâng ạ, trường hợp của các bác là nhiều người cùng tố cáo bằng đơn thì trong đơn phải ghi rõ họ, tên, địa chỉ của từng người tố cáo, có chữ ký hoặc điểm chỉ của những người tố cáo; họ tên người đại diện cho những người tố cáo để phối hợp khi có yêu cầu của người giải quyết tố cáo.
Vì trường hợp này là nhiều người cùng tố cáo nên sẽ phải cử người đại diện tố cáo các bác ạ. Vấn đề này được pháp luật quy định rất rõ ràng, nếu các bác có từ 05 đến 10 người tố cáo thì cử 01 hoặc 02 đại diện. trường hợp có 10 người tố cáo trở lên thì cử thêm đại diện nhưng không quá 05 người.
Sau khi các bác đưa đơn tố cáo, Ủy ban nhân dân xã có trách nhiệm phân loại và xử lý đơn, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn tố cáo, họ sẽ kiểm tra, xác minh họ, tên, địa chỉ của người tố cáo và quyết định việc thụ lý hoặc không thụ lý giải quyết tố cáo; trường hợp phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn kiểm tra, xác minh có thể dài hơn nhưng không quá 15 ngày.
- Thế trong bao lâu thì người ta giải quyết xong hả chú? Chúng tôi muốn biết trình tự, thủ tục thế nào chú ạ.
- Thời hạn giải quyết tố cáo là 60 ngày kể từ ngày thụ lý giải quyết tố cáo bác ạ. Đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết là 90 ngày, kể từ ngày thụ lý giải quyết tố cáo. Trường hợp cần thiết, người có thẩm quyền giải quyết tố cáo có thể gia hạn giải quyết một lần nhưng không quá 30 ngày; đối với vụ việc phức tạp thì không quá 60 ngày.
- Giải quyết xong thì thông báo công khai kết quả giải quyết chú nhỉ?
- Vâng ạ, sau khi thụ lý vụ việc, người có thẩm quyền giải quyết tố cáo sẽ tiến hành xác minh nội dung tố cáo. Căn cứ vào nội dung tố cáo, văn bản giải trình của người bị tố cáo, kết quả xác minh nội dung tố cáo, tài liệu, chứng cứ có liên quan, người giải quyết tố cáo phải kết luận bằng văn bản về nội dung tố cáo.
Sau một hồi lắng nghe, Ông Tý gật gù đồng ý và hỏi thêm: - chú cho tôi hỏi việc xử lý tố cáo sẽ như thế nào?
Anh Minh trả lời: - Sau khi có kết luận nội dung tố cáo, trường hợp kết luận người bị tố cáo không vi phạm quy định trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ thì phải thông báo bằng văn bản cho người bị tố cáo, cơ quan quản lý người bị tố cáo biết, khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tố cáo bị xâm phạm do việc tố cáo không đúng sự thật gây ra, đồng thời xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý người cố ý tố cáo sai sự thật. Trường hợp kết luận người bị tố cáo vi phạm quy định trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ thì áp dụng các biện pháp xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp hành vi vi phạm của người bị tố cáo có dấu hiệu tội phạm thì chuyển ngay hồ sơ vụ việc cho cơ quan điều tra hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền để giải quyết theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, người giải quyết tố cáo phải gửi kết luận nội dung tố cáo cho người bị tố cáo. Trong trường hợp người tố cáo có yêu cầu thông báo kết quả giải quyết tố cáo thì người giải quyết tố cáo gửi thông báo bằng văn bản về kết quả giải quyết tố cáo cho người tố cáo. Thông báo kết quả giải quyết tố cáo phải nêu rõ kết luận nội dung tố cáo, việc xử lý người bị tố cáo, trừ những nội dung thuộc bí mật nhà nước.
Đấy, cháu đã nói với các bác trình tự, thủ tục tiếp nhận, thụ lý và giải quyết đơn tố cáo. Bây giờ cháu sẽ hướng dẫn các bác làm đơn, sáng mai mọi người có thể ra xã để nộp đơn tố cáo ạ.
Lúc này, mọi người như đã vỡ ra nhiều điều, phân công ông Tý là người đại diện bà con trong thôn viết đơn theo sự hướng dẫn của anh Minh. Ông Tý quay sang bảo thằng con trai: “Tình, lo mà học đi con, sau làm nghề như chú Minh đây này, cho mọi người được nhờ”.
Buổi tối mùa thu ở quê thật mát mẻ , từ nhà ông Tý về, anh Minh thấy trong lòng vui vui ...