Sau trận lụt vừa qua, nhiều địa phương trên địa tỉnh bị thiệt hại vô cùng nặng nề. Có những gia đình lâm vào cảnh trắng tay khi không còn thứ gì trong nhà, tài sản thì đều bị ngập nước hư hỏng hoặc trôi theo dòng nước lũ. Để kịp thời chia sẻ khó khăn với nhân dân vùng lụt, các tổ chức, cá nhân … trên cả nước đã cùng nhau quyên góp ủng hộ với tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách. Tiền cứu trợ về nhiều lên đến cả chục tỷ đồng. Từ ngày vào công tác, chưa bao giờ thấy Quỹ cứu trợ lại nhiều như thế.
Cảnh 1. Những hình ảnh sau trận lụt, con nước rút đi, để lại bùn đất phủ lên toàn địa bàn, nhà cửa tiêu điều, xơ xác.
Cảnh 2: Phòng kế toán của Mặt trận tổ quốc tỉnh, Bé ngồi trong phòng làm việc, có tiếng gõ cửa.
- Mời vào
Ông Nam – chủ tịch Mặt trận bước vào, đi cùng ông là một người phụ nữ đúng tuổi.
Ông Nam: Đây là cô Mai, người làng Me, đến ủng hộ cho đồng bào vùng lũ
- Vâng, chào chị.
Ông Nam quay sang Mai:
- Việc ủng hộ thế nào em cứ làm việc với cô Bé nhé. Anh chạy đi có chút việc.
- Vâng, chào anh
- Một lần nữa, rất cám ơn tấm lòng của em. Chào em!
Mai ngồi xuống ghế, bắt chuyện với Bé:
- Năm nay lũ lụt khủng khiếp quá, chị người làng Me nhưng ông bà di cư ra nước ngoài sống lâu rồi. Mấy hôm xem ti vi thấy lũ lụt lớn quá, người dân mất hết. Cũng may chị kết hợp về Việt Nam công chuyện nên có chút hỗ trợ cho bà con vùng lụt.
- Vâng, chị để em lập phiếu thu
- Ừ
Bé chăm chú vào máy tính gõ gõ bàn phím vừa đánh máy vừa hỏi:
- Chị ủng hộ bao nhiêu ạ
- Chị ủng hộ 10 nghìn đô
- Vâng, để em in phiếu thu chị ký giúp em
- Ừ
- Hình như chú Nam chủ tịch đi đâu ý chị nhỉ.
- Chị thấy mấy cuộc điện thoại, anh ấy đi đâu có việc gấp.
- Vậy phiếu thu em sẽ trình chú ấy ký sau chị nhé. Chú ấy cũng biết việc này rồi mà.
- Ừ. Không sao. Em trình ký sau cũng được.
- Bây giờ chị đóng tiền ủng hộ luôn cho em hay phải gặp thủ quỹ.
- Chị đưa luôn cho em thu hộ cũng được ạ. Chị thủ quỹ hôm nay xin nghỉ phép ạ.
- Ừ. Đây, tiền đây, em kiểm đi.
Mai đưa tiền lên mặt bàn, Bé bắt đầu kiểm. Kiểm đếm xong, Bé giao cho Mai 01 phiếu thu. Mai vui vẻ ra về và nói với Bé:
- Chỉ mong bà con nhanh trải qua giai đoạn cơ cực này.
Còn lại một mình trong phòng, Bé ngẫm nghĩ “Tiền ủng hộ mỗi mình biết, thủ quỹ không ở đây, Chủ tịch chắc gì đã hỏi chị ấy ủng hộ bao nhiêu. Đúng là việt kiều”
Cảnh 2: Tại phòng làm việc của ông Chủ tịch
Hai hôm sau, Chủ tịch mặt trận gọi Bé lên hỏi:
- Thế nào, cô Mai hôm nọ ủng hộ được bao nhiêu
- Dạ năm nghìn đô chú ạ
- Vậy à. Quy ra tiền Việt là 200 triệu à
Bé chột dạ, mặt hơi biến sắc
- Không ạ, quy ra tiền Việt là hơn 100 triệu chú ạ
- Thế à, hôm nọ cô ấy nói loáng thoáng nên chú không nhớ, cô ấy đúng là rất có tấm lòng, người làng Me đấy nhưng đi từ hồi còn nhỏ.
- Vâng. Cháu trình chú phiếu thu hôm nọ của chị Mai đây ạ, chú ký giúp cháu.
Ông Nam ký phiếu thu, vừa ký vừa nói :
- Nhớ bảo cậu Hoàng thông tin đầy đủ số tiền nhận quyên góp, ủng hộ trên mạng ngay. Có bao nhiêu nhà hảo tâm, doanh nghiệp, cá nhân tổ chức, ghi tên cụ thể từng người và số tiền ủng hộ.
- Vâng ạ
Bé ra khỏi phòng Chủ tịch.
Việc cập nhật thông tin trên mạng, Bé đã biết, đây là hoạt động thường xuyên của Mặt trận theo quy định của ông Nam chủ tịch. Bé băn khoăn “không biết cái bà Mai gì gì đấy có biết trang web của Mặt trận tỉnh mình không nhỉ, chắc gì bà ấy đã có thời gian mà vào mạng với mẽo để xem”. Nghĩ thế là làm Bé sang phòng Hoàng đưa phiếu thu đã có chữ ký của ông Nam cho Hoàng để cập nhật thông tin quyên góp, ủng hộ lên mạng.
Sợ Mai xem trên mạng thông tin về người ủng hộ. Bé lập thêm một phiếu thu 5.000 USD, Bé tự học chữ ký của cô Mai và ông Nam và ký vào phiếu thu. Để nếu cô Mai có hỏi thì Bé trình ra 02 phiếu thu, ông Nam nhiều việc lại không rõ tiền đô quy đổi ra tiền Việt như thế nào, nên Bé hoàn toàn yên tâm.
Hai tuần trôi qua, mọi thứ vẫn im lặng, thế có nghĩa là cô Mai kia chả xem mạng xem mung gì cả.
Bé mừng thầm, thế là xong, mình đã có 5.000 đô. Thấy việc qua mặt lãnh đạo và mọi người quá dễ, Bé nảy sinh lòng tham.
Bẵng đi thời gian 6 tháng trôi qua, số tiền ủng hộ của cô Mai việt kiều thế là im xuôi, thấy việc kiếm tiền quá dễ, Bé lập thêm chứng từ rút tiền từ kho bạc, chữ ký của ông Nam chủ tịch Bé đã ký nhuần nhuyễn như thật.
Mang giấy đề nghị rút tiền ra kho bạc , Miên kế toán đã quá quen với Bé
- Hôm nay chủ tịch đi uống rượu hay sao mà chữ ký cẩu thả thế
- Sáng nay chú ấy vội nên ký vội vàng đấy
- Ừ.
Miên chẳng nghi ngờ gì về chữ ký của ông chủ tịch trên Giấy đề nghị rút tiền. Bé đã rút được tiền như ý muốn.
Một năm sau
Cảnh 3: Ông Chủ tịch bước phăng phăng trên hành lang, vẻ giận dữ đến thẳng phòng kế toán.
- Cô còn ngồi ở đây được à
Bé thất sắc trước thái độ giận dữ và câu nói của ông Chủ tịch
- Cháu, cháu
- Cháu sao? Chưa biết gì à?
Bé im lặng, Bé chưa biết gì thật
- Bà Mai – việt kiều làng Me đấy, tôi còn nhớ thì chắc cô chưa quên đâu, vừa gọi điện thoại về cho tôi.
- Dạ vâng ạ
- Nói ủng hộ 10 nghìn đô, sao cập nhật trên mạng có 05 nghìn đô
Bé sợ hãi giải thích:
- Dạ chắc anh Hoàng cập nhật thiếu, chứ cháu bảo anh ấy là 10 nghìn ạ
Ông Nam như chùn lại, người thì ông nhớ chứ tiền thì ông không thể nhớ hết ai ủng hộ bao nhiêu, ai quyên góp từng nào. Cô đưa phiếu thu ra xem nào?
Bé mở tủ tìm hồ sơ năm trước
- Đây ạ
Bé đưa 2 phiếu thu về phía ông Nam
- Sao lại 2 phiếu thu?
- Dạ hôm đấy cháu nghe cô Mai nói ủng hộ 5.000 nên đã lập phiếu 5.000. Nhưng sau đó cô ấy đổi ý và ủng hộ thêm 5.000 nữa, thành ra cháu lập 2 phiếu ạ.
- Chữ ký này là của tôi đấy à?
- Vâng ạ, Chú cứ đùa cháu.
- Sao nhìn có gì đấy không giống tôi ký.
Bé im lặng.
Ông Nam tiếp
- Tôi đã bảo cô Mai sao chụp phiếu thu của cô ấy gửi về rồi. Bây giờ cô mang báo cáo tài chính năm ngoái sang gặp tôi
Lần này thì Bé không chống chế được nữa. Thấy sự việc im lặng, Bé tưởng mọ việc đã ổn nên lập BC tài chính năm là số thu của cô Mai 5.000 đô. Ông Nam đã ký, báo cáo còn đóng dấu giáp lai.
Ông Nam vè phòng, Bé ngồi thẫn thờ hàng giờ. Bé suy nghĩ rồi sang báo cáo vè nài nỉ mong ông Nam thư lỗi
Thưa chú, cháu chót dại vì cần tiền phụ giup ba mẹ nên đã làm sai
Ông Nam: Cô làm sai bao nhiêu?
-Dạ
- Ngoài khoản tiền ủng hộ của cô Mai việt kiều thì cô còn lấy của ai?
- Cháu không lấy của ai nữa ạ
- Tôi cho công an vào điều tra nhé
- Thôi chú thương cháu
- Lúc cô lấy tiền có nghĩ đến bây giờ không?
- Dạ
- Chiếm đoạt hàng trăm triệu. Mà tôi còn nghi chữ ký của tôi bị cô giả mạo. Nói thật đi, cô có dùng chữ ký để rút tiền ở kho bạc không?
- Mai ấp úng: Cháu …. Cháu… cháu
Ông Nam giận dữ quát lên:
- Không còn ra thể thống gì nữa
Kết quả điều tra cho thấy, ngoài việc lấy tiền ủng hộ của cô Mai, Bé còn lập chứng từ giả chữ ký của ông Nam thủ trưởng để rút tiền lên tới 150 triệu đồng nữa. Bé đã bị cơ quan điều tra truy tố về tội tham nhũng và đang chờ ngày đưa ra xét xử.
Điều 16. Công khai, minh bạch việc huy động và sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân
1. Việc huy động các khoản đóng góp của nhân dân để đầu tư xây dựng công trình, lập quỹ trong phạm vi địa phương phải lấy ý kiến nhân dân và được Hội đồng nhân dân cùng cấp xem xét, quyết định.
2. Việc huy động, sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân quy định tại khoản 1 Điều này phải được công khai để nhân dân giám sát và phải chịu sự thanh tra, kiểm tra, giám sát theo quy định của pháp luật.
3. Nội dung phải công khai bao gồm mục đích huy động, mức đóng góp, việc sử dụng, kết quả sử dụng và báo cáo quyết toán.
4. Công trình cơ sở hạ tầng tại xã, phường, thị trấn sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân phải công khai các nội dung sau đây:
a) Nội dung phải công khai quy định tại khoản 3 Điều này;
b) Dự toán cho từng công trình theo kế hoạch đầu tư được duyệt;
c) Nguồn vốn đầu tư cho từng công trình;
d) Kết quả đã huy động của từng đối tượng cụ thể, thời gian huy động;
đ) Kết quả lựa chọn nhà thầu đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
e) Tiến độ thi công và kết quả nghiệm thu khối lượng, chất lượng công trình và quyết toán công trình.
5. Việc huy động, sử dụng các khoản đóng góp của nhân dân vì mục đích từ thiện, nhân đạo được thực hiện theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.