[Trước đây, vợ chồng ông Phong, bà Mai kết hôn đã hơn 10 năm mà chưa có con. Nhờ can thiệp của y học bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo nên ông, bà đã sinh được một cô con gái và đặt tên là Na. Na được ông, bà rất mực yêu thương, cưng chiều. Đến nay, Na cũng đi làm được mấy năm và đã lập gia đình. Mỗi lần Na đưa các con về thăm ông, bà, ông, bà lại thấy rất vui và hạnh phúc. Có những lúc, ông nghĩ vợ chồng ông tích cóp được bao nhiêu tiền thì điều quan trọng nhất cũng để lo cho các con, các cháu.]
Tại nhà anh Phong, chị Mai.
Ông Phong gọi vợ: Em à! Có việc này anh đã suy nghĩ kỹ rồi, vợ chồng mình cũng gần 70 tuổi rồi, quanh đi quẩn lại cũng chỉ có một mụn con. Hôm nào vợ chồng mình tới Văn phòng công chứng lập sẵn di chúc để lại tài sản cho con được không em? Anh thấy mấy ông, bà ở cơ quan anh trước đây đều làm thế.
Bà Mai mỉm cười: Anh lo “hậu sự” sớm thế. Em đương nhiên là nhất trí rồi. Vợ chồng mình lúc nào cũng cố gắng dành những điều tốt đẹp nhất cho con mà. Hay là để thứ 6, vợ chồng mình đi luôn nhé!
Ông Phong: Thế nhé! (vừa nói ông Minh vừa kéo vợ lại đặt một nụ hôn nhẹ lên má).
Buổi chiều thứ 6, thời tiết mùa đông gần Tết lất phất mưa phùn, mở cửa xe taxi cho vợ, ông Phong một tay che ô, một tay dắt chị Mai vào Văn phòng công chứng M.
Anh Minh: Văn phòng công chứng M xin kính chào hai bác! Tôi xin tự giới thiệu, tôi là Minh – công chứng viên, mời hai bác ngồi, chúng tôi sẽ tư vấn cho hai bác. (vừa nói anh Minh vừa pha ấm trà mạn rót mời ông Phong, bà Mai).
Sau khi nhấp ngụm trà, anh Minh hỏi: Hai bác muốn tư vấn về việc gì ạ?
Ông Phong siết nhẹ tay vợ: Vợ chồng tôi muốn lập di chúc để lại tài sản cho con gái bao gồm 02 căn nhà, xe và sổ tiết kiệm của vợ chồng tôi. Nghe mấy bạn đồng nghiệp cũ giới thiệu nên vợ chồng tôi mới tìm đến Văn phòng mình. Anh giúp vợ chồng tôi lập di chúc để lại tài sản nhé!
Anh Minh: Hai bác tìm đến đúng địa chỉ tin cậy rồi đấy ạ. Tháng này chúng cháu đã công chứng cho hơn 10 trường hợp muốn lập di chúc để lại tài sản. Để không mất thời gian của hai bác, cháu xin đi thẳng vào vấn đề.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng 2014 thì: “Công chứng là việc công chứng viên của một tổ chức hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự khác bằng văn bản…”. Vì vậy, để công chứng các tài sản hai bác muốn để lại cho con, cháu cần chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của các tài sản đó.
Anh Phong: Chúng tôi cần cung cấp cho anh những tài liệu gì đây?
Anh Minh: Thưa hai bác! Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 40 Luật Công chứng năm 2014, hai bác phải cung cấp cho công chứng viên: “Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản đó”.
Bà Mai: Bản sao là bản photo đúng không anh Minh?
Anh Minh: Bản sao ở đây có thể là bản chụp, bản in hoặc bản đánh máy có nội dung đầy đủ, chính xác như bản chính bác ạ.
Ông Phong: Vậy chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ đây rồi. Ông Phong quay sang vợ và nói: Em lấy tài liệu vợ chồng mình đã chuẩn bị đưa cho anh Minh đi.
Khẽ đáp “Dạ” với chồng, bà Mai lấy túi clearbag bên cạnh và cẩn thận rút ra một tập giấy tờ đưa cho anh Minh.
Anh Minh: Hai bác vui lòng đưa kèm bản gốc các giấy tờ trên để cháu đối chiếu ạ!
Bà Mai (vừa nói vừa chỉ vào chiếc túi clearbag vừa đưa anh Minh): Vợ chồng tôi đã chuẩn bị sẵn trong này rồi anh ạ.
Anh Minh: Cháu nhắc vậy, vì theo quy định pháp luật, trước khi thực hiện việc chứng nhận hợp đồng, giao dịch thì công chứng viên phải yêu cầu người yêu cầu công chứng xuất trình bản chính của các giấy tờ nói trên để đối chiếu, hai bác ạ.
Ông Phong: Nhờ bạn bè nhắc, chúng tôi đã đem theo đầy đủ đây. Anh Minh kiểm tra giúp chúng tôi nhé!
Anh Minh vừa rót thêm trà vào các chén vừa nói: Vâng thưa hai bác. Trong lúc đợi cháu kiểm tra, xác thực tính hợp pháp của các giấy tờ này, mời hai bác dùng trà cho ấm người.
Vừa nâng chén trà lên, như sực nhớ ra điều gì, bà Mai đặt chén trà xuống quay về phía anh Minh.
Bà Mai: À nãy chắc chồng tôi quên. Anh bổ sung vào di chúc giúp vợ chồng tôi câu: “và các tài sản khác được hình thành sau này” nữa nhé! Vợ chồng tôi đã thống nhất viết như vậy rồi.
Anh Minh: Thưa Hai bác! Theo quy định, cháu chỉ có thể công chứng các tài sản: nhà, xe và sổ tiết kiệm. Còn các tài sản khác được hình thành sau này thì không được đưa vào nội dung di chúc.
Bà Mai: Ôi sao thế ? Chẳng lẽ mỗi khi vợ chồng tôi có thêm tài sản lại phải đi công chứng lại di chúc à. Như thế thì không được tiện lắm.
Chưa đợi anh Minh trả lời, bà Mai đã nói anh Minh đợi một lúc rồi kéo anh ông Phong ra góc phòng bàn bạc.
Khoảng 10 phút sau, vợ chồng ông, bà quay lại bàn.
Bà Mai: Vợ chồng tôi đã thống nhất với nhau rồi, nếu viết thế kia không được thì anh ghi “để toàn bộ tài sản” giúp chúng tôi cũng được.
Anh Minh: Vâng, nãy cháu đã định nói luôn với hai bác. Để cháu giải thích quy định của pháp luật cho hai bác hiểu. Theo quy định pháp luật, về nguyên tắc để yêu cầu công chứng viên công chứng di chúc, người lập di chúc phải chứng minh di sản để lại là có thật và thuộc quyền sở hữu hợp pháp của mình (đối với đất đai là quyền sử dụng đất). Nguyên tắc này được thể hiện tại các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 về tài sản, về quyền sở hữu và các quy định về thừa kế. Cụ thể, tại điểm d khoản 1 Điều 631 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định di chúc phải thể hiện rõ nội dung: “Di sản để lại và nơi có di sản”. Như vậy, trong trường hợp của hai bác, cháu chỉ có thể công chứng đối với tài sản là 02 căn nhà, xe và sổ tiết kiệm.
Nãy giờ cháu đã xem cẩn thận rồi. Các giấy tờ hai bác mang đến đều hoàn toàn hợp pháp. Nếu hai bác không có gì cần thay đổi, điều chỉnh thì cháu sẽ tiến hành công chứng cho hai bác.
Ông Phong: Anh Minh giải thích rõ ràng như vậy, vợ chồng tôi hiểu rồi. Vậy nhờ anh công chứng luôn giúp vợ chồng tôi nhé!
Nắm chặt tay vợ ra khỏi Văn phòng công chứng M, ông Phong nhìn bà Mai cười hạnh phúc: “Tất cả cũng vì con, cháu là điều quan trọng nhất mình nhỉ?”