Gia đình ông Thịnh bà Hương đang xây dựng lại tường rào xung quanh khu đất của gia đình. Tuy nhiên, bà Mai cho rằng việc xây dựng đã lấn sang phần đất của gia đình bà khoảng 10cm chiều rộng. Bà Mai yêu cầu ông Thịnh bà Hương phá bỏ tường rào đang xây để lùi lại 10cm, bảo đảm không lấn sang đất nhà bà. Nhưng ông Thịnh bà Hương không thừa nhận, cho rằng gia đình ông đã xây dựng đúng trên diện tích đất của mình. Hai bên to tiếng, cãi vã, ồn ào cả góc xóm. Ông Thịnh nhờ Chị Phượng –Bí thư chi bộ, trưởng khu là hòa giải viên - đã đến can ngăn, đề nghị các bên bình tĩnh, tạm thời dừng xây dựng để giải quyết tranh chấp.
Sau khi tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp cũng như toàn bộ nội dung vụ việc, tổ hòa giải đã họp bàn cách thức hòa giải, Chị Phượng (Tổ trưởng tổ hòa giải) và hai bên tranh chấp đã thống nhất mời đồng chí Lâm - công chức địa chính của xã tham gia buổi hòa giải.
Ngay hôm sau, tổ hòa giải đã mời hai gia đình và anh Lâm địa chính đến nhà văn hóa khu để tiến hành hòa giải.
Cảnh 1: Tại nhà văn hóa khu Suối Gấm
Bà Hương (vừa đi vừa hát điệu Bà rí) Nào mình cùng đến, đến nhà văn hóa khu. Để xem làm sao, không được xây tường mới. Đất tôi, tôi làm động chạm đến ai, ới làng nước ơi...
Bà Mai: Ối dời... đất nhà tôi à? Tôi là tôi nói cho ông bà biết, đất này là đất nhà tôi, không có phải hòa mí giải gì hết. Ông bà cứ đập đi cho tôi. Không đập thì tôi cũng đập...
Bà Hương: Cái nhà bà này hay nhỉ, đất nào nhà bà, tôi xây trên đất nhà tôi, tôi thách bà đập đấy.
Bà Mai: Không phải thách, cứ đợi đấy.
Bà Hương: Có giỏi đến đấy mà đập, công an sẽ gô cổ vào...
Bà Mai: Bà thách ai? thách ai?
Bà Hương: Tôi thách bà đấy....
Ông Thịnh: Thôi thôi, thêm con vịt nữa thì thành cái chợ. Đây là nhà văn của khu, hai bà tưởng là nhà mình à? cãi nhau tối ngày, cãi từ sáng đến trưa, từ trưa đến tối, từ tối đến sáng hôm sau, vẫn chưa chán à?
Bà Hương: Á à... ông còn bênh, tôi biết ngay mà, bà ta góa chồng nên ông... ông là ông.... tôi không tha cho ông đâu?
Ông Thịnh: Ơ hay cái bà này. Lại bắt đầu ...
Chị Phượng - hòa giải viên đến.
Chị Phượng: Chào các ông các bà, có chuyện gì mà các ông các bà lại ồn ào thế ạ?
Bà Mai: Còn chuyện gì nữa? Phen này tôi không để yên đâu. Không phải hòa mí giải gì hết.
Chị Phượng: Ơ kìa, các ông các bà đã đến đây rồi, có chuyện gì thì các ông bà cũng phải bình tĩnh chứ ạ.
Ông Thịnh: Chị Phượng nói đúng đấy, hai bà phải bình tĩnh chứ. Tôi đã nhờ tổ hòa giải vào cuộc nên là hai bà phải nghe xem ai đúng, ai sai thế nào chứ !
Bà Hương: Đất nhà tôi thì tôi xây, cấm ai đụng vào.
Bà Mai: Đất nhà tôi? í xời... xây sang đất nhà người ta vẫn còn nhà tôi, nhà tôi...
Bà Hương: Bà....
Chị Phượng: Thôi, tôi đề nghị các ông các bà giữ trật tự. Hôm nay, tôi tổ chức cuộc họp này để hòa giải việc tranh chấp ranh giới đất giữa ông Thịnh bà Hương và bà Mai. Để bảo đảm đúng pháp luật và chính xác về kỹ thuật, tôi có mời anh Lâm là cán bộ địa chính của xã đến đây. Tôi đề nghị mọi người trình bày đúng sự việc, tranh luận, trao đổi lịch sự, tôn trọng người khác, không lăng mạ, xúc phạm nhau. Chúng ta ngồi với nhau để cùng tìm cách tháo gỡ vướng mắc. Mọi người có nhất trí thế không?
Ông Thịnh: Nhất trí.
Chị Phượng: Thế còn hai bà có nhất trí không ạ?
Bà Mai bà Hương: Ừ thì... nhất trí.
Chị Phượng: Nếu tất cả đã nhất trí. Sau đây, mời gia đình ông Thịnh bà Hương trình bày trước, ông là người xây tường, ông cho mọi người biết căn cứ vào cơ sở ranh giới như thế nào để ông đào móng?
Ông Thịnh: Như lần trước tôi đã trình bày sự việc với chị Phượng - Bí thư chi bộ Trưởng khu. Tôi đang xây lại tường bao thì bà Mai có ý kiến là lấn sang phần đất của gia đình bà. Tuy nhiên, theo thực tế tôi thấy thì tôi đã xây dựng đúng, không lấn chiếm đất của ai cả. Vì vậy, tôi đề nghị tổ hòa giải làm rõ xem ai đúng, ai sai, để tôi xây nốt, đỡ mất công, mất việc... chứ hai bà Hương với bà Mai cứ cãi nhau tối ngày. Tôi đau hết cả đầu.
Chị Phượng: Vâng, bác Thịnh bình tĩnh đã ạ. Hôm nay chúng ta đến đây, gặp nhau là để cùng nhau tìm ra nguyên nhân và giải quyết vụ việc trên tinh thần hợp tác bác ạ. Bác Thịnh đã nói thế, ý của bà Mai thế nào?
Bà Mai: Hôm qua, chị có gặp tôi, tôi cũng đã trình bày rồi. Ông Thịnh bà Hương xây tường mới lấn sang phần đất nhà tôi 10 phân. Tôi đã dùng cây đo thử rồi. Tôi đề nghị gia đình ông bà ấy phá bỏ tường đã xây để xây lại cho đúng.
Bà Hương: Tôi chỉ xây trên nền tường cũ, không lấn sang tý nào.
Ông Thịnh: Cứ lấy thước đo là rõ hết, cái thước là công bằng nhất.
Chị Phượng: Để cho rõ ràng vấn đề này, có anh Lâm địa chính ở đây. Xin ý kiến anh.
Anh Lâm: Khi nhận được đề nghị của các anh chị trong tổ hòa giải, tôi đã xem hồ sơ địa chính của hai gia đình ông Thịnh bà Hương và bà Mai. Cả hai gia đình đã đều được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên việc xác định ranh giới đất rất đơn giản. Tôi đề nghị chúng ta đến đo thực địa là rõ ngay.
Ông Thịnh (hồ hởi): Nhất trí, đo đạc là ra ngay.
Bà Hương Bà Mai: Tôi cũng nhất trí.
Bà Mai: Đo rồi sẽ biết.
Tất cả mọi người cùng đến hiện trường. Anh Lâm tiến hành đo thực tế thửa đất của hai gia đình trước sự chứng kiến của các bên có liên quan.
Bà Mai: (hát nhịp bài lên chùa): Phen này là phải đập đi, phen này là phải đập đi. Đất của tôi rành rành cứ cãi ghê không. Cứ đến đây đo đạc là ra, đo đạc là ra.......
Bà Hương : (hát) Phen này tôi quyết, phải xây bằng được, phải xây bằng được......cái tường nhà tôi. Đất của tôi cứ, xây .. xây.. càng nhiều hơn. Rồi ... cứ ở đấy mà đòi đập nhớ...
Anh Lâm: Thưa các anh chị. Kết quả cho thấy, gia đình ông Thịnh bà Hương đã xây lấn sang phần đất của gia đình bà Mai 10 cm.
Bà Hương: Sao có thể như thế được nhỉ? ông nhà tôi đã chỉ cho thợ xây đúng mà.
Bà Mai: Đấy.. đấy... tôi nói có sai đâu, đất nhà tôi đến đâu, tôi biết chứ.
Bà Hương: Không thể như thế được. Đo lại cho tôi.
Ông Thịnh: Bà có thôi đi không! Tôi thì nghĩ thế này, có thể do nhóm thợ đã không để ý, nên họ xây lấn sang phần đất nhà bà Mai 10cm như vậy.
Bà Hương (như nhớ ra): À... mà... có lẽ đúng đấy, sáng hôm đó, vợ chồng tôi chỉ cho nhóm thợ bảo phải xây đúng trên nền tường cũ, giao việc xong nên đi ăn cỗ cưới đứa cháu, không ở nhà theo dõi được. Tới trưa thì nhóm thợ gọi điện thoại bảo bà Mai không cho xây tiếp. Tôi cũng chủ quan, cứ nghĩ nhóm thợ đánh dấu tường cũ rồi đào móng.
Anh Lâm: Cũng may, các anh chị đã chấp hành Luật Đất đai, làm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đầy đủ nên việc giải quyết cũng đơn giản, nhanh chóng. Tôi thấy việc gia đình ông Thịnh bà Hương xây dựng lấn sang đất nhà bà Mai là không cố ý. Chỉ là do sơ suất của nhóm thợ.
Bà Mai (nhìn bà Hương khẽ nguýt mắt rồi nói khẽ): Cố tình còn đổ do thợ.
Chị Phượng: Hai gia đình là hàng xóm lâu năm, việc vui, buồn đều có nhau, không nên để xích mích, mâu thuẫn làm ảnh hưởng đến tình làng nghĩa xóm. Trong lúc tức giận, không kiểm soát được bản thân, hai bên có lời qua tiếng lại. Tuy nhiên, chưa để lại hậu quả nghiêm trọng. Gia đình ông Thịnh bà Hương và bà Mai cần bình tĩnh nói chuyện, hóa giải mâu thuẫn sao cho êm đẹp.
Anh Lâm: Đúng vậy các anh chị. Việc gia đình ông Thịnh bà Hương xây dựng lấn qua phần đất của nhà bà Mai là hoàn toàn vô ý, không hề có ý định lấn chiếm đất của người khác. Gia đình đã nhận sai, thôi thì bà Mai cũng bỏ quá cho, các cụ bảo “Bán anh em xa, mua láng giềng gần”.
Bà Mai: Cảm ơn tổ hòa giải và đặc biệt là anh Lâm, đã làm rõ “trắng - đen”, đã rõ sự tình; chứ không thì tôi lại thành người chuyên đi gây khó khăn cho người khác.
Bà Hương (nhìn bà Mai): Bà Mai này, thôi thì...tôi sai, bà cho tôi xin lỗi... Bà là người xởi lởi, sống tình cảm; đừng để chuyện bé thành to, tôi với bà còn phải giáp mặt nhau đều đều ấy. Thôi thì “chín bỏ làm mười” bà nhỉ.
Bà Mai: Ừ thì... tại bà cứ hay chanh chua, chứ tôi có hẹp hòi gì đâu.
Bà Hương: Thì...
Bà Mai: Thôi, chuyện cũng xảy ra rồi.
Ông Thịnh: Cảm ơn tổ hòa giải và anh Lâm (cán bộ địa chính). Tôi cũng thấy là gia đình mình còn chủ quan, cũng không xem xét kỹ. Mong bà Mai thông cảm, tôi thì cứ nghĩ nhóm thợ xây đúng theo chỉ đạo của tôi. Có gì bà bỏ qua, đại xá nhé.
Bà Mai: Tôi nói thật chứ, tôi bực là bực cái thái độ của bà Hương nhà ông. Nhưng giờ ông bà đã biết sai và có lời xin lỗi thì tôi chấp nhận. Tôi đề nghị tổ hòa giải lập biên bản hòa giải thành và cử người theo dõi việc gia đình ông Thịnh bà Hương xây lại tường cũ cho đúng với ranh giới mà anh Lâm đã đo hôm nay.
Chị Phượng: Thế thì tốt quá. Để tôi lập biên bản hòa giải thành - các bên ký vào. Hai bên có đồng ý không ạ?
Bà Hương: Đồng ý không ông?
Ông Thịnh: Đồng ý qua ý chứ?
Bà Hương: Thế đồng ý nhá!
Bà Hương, ông Thịnh, bà Mai: Chúng tôi đồng ý./.