Theo Nghị định, nội dung phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác về môi trường gồm tham mưu, đề xuất xây dựng các chủ trương, kế hoạch và các văn bản pháp luật liên quan; hướng dẫn, kiểm tra và tiến hành các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác về môi trường, tổ chức quản lý nhà nước về môi trường trong công an nhân dân.
Đồng thời, Nghị định cũng nêu rõ tổ chức hoạt động điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, Pháp lệnh Tổ chức điều tra hình sự và kiểm tra, xử lý các vi phạm pháp luật khác về môi trường theo quy định của pháp luật.
Trong phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác về môi trường, cơ quan chuyên trách được áp dụng các biện pháp nghiệp vụ sau: sử dụng khoa học và công nghệ, phương tiện kỹ thuật để theo dõi, giám sát, thu thập thông tin về hoạt động của các đối tượng có hành vi vi phạm; bố trí người thâm nhập, tìm hiểu các hoạt động phạm tội về môi trường để phát hiện thông tin, tài liệu, đồ vật, phương tiện có liên quan đến tội phạm và người phạm tội về môi trường; kiểm tra chỗ ở, nơi làm việc, phương tiện giao thông và các địa điểm khác có liên quan mà những người có dấu hiệu phạm tội sử dụng để thu thập thông tin, tài liệu, công cụ, phương tiện có liên quan đến tội phạm môi trường; các biện pháp khẩn cấp tạm thời có thể được áp dụng như tạm đình chỉ hoạt động có liên quan trực tiếp đến việc gây ô nhiễm môi trường, niêm phong hoặc tạm giữ, thu giữ tài sản, đồ vật, phương tiện vi phạm và tạm giữ người vi phạm...
Nghị định còn quy định rõ tổ chức bộ máy cơ quan chuyên trách phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác về môi trường; kinh phí; huy động tiềm lực khoa học kỹ thuật và công nghệ môi trường phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật khác về môi trường; trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước.