Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024 với một số điểm sửa đổi, bổ sung, quy định mới, cụ thể:
Thứ nhất: Bảo đảm bao quát hết các lĩnh vực, đối tượng, bao gồm cả khu vực công và khu vực tư; đồng thời thực hiện phân cấp mạnh về thẩm quyền khen thưởng và đề nghị cấp trên khen thưởng cho các bộ, ban, ngành, địa phương, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và cấp cơ sở, góp phần giải quyết hạn chế, tồn tại trong tổ chức phong trào thi đua, công tác khen thưởng và công tác phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến; đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác thi đua, khen thưởng.
Thứ hai: Bổ sung các nguyên tắc “thành tích đến đâu khen thưởng đến đó”, nguyên tắc “
minh bạch” trong thi đua và khen thưởng; hoàn chỉnh các loại hình khen thưởng và hệ thống tiêu chuẩn các hình thức khen thưởng phù họp; hạn chê tối đa tình trạng “tích lũy thành tích, cộng dồn thành tích trong khen thưởng”; chú trọng khen thưởng tập thể ở cơ sở, khen thưởng công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp sản xuất, kinh doanh; doanh nhân, doanh nghiệp, trí thức, nhà khoa học; quan tâm khen thưởng vùng đông bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới, hải đảo.
Thứ ba: Đưa phong trào thi đua hướng về cơ sở, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, thiết thực, gắn với lợi ích của người trực tỉểp tham gia thi đua, hạn chế tính hình thức trong thi đua, bảo đảm thực hiện đồng bộ ở 4 khâu (phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến). Trong đó bỏ quy định đăng ký thi đua là căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua; bổ sung trách nhiệm của “Người đứng đầu” cơ quan, tổ chức, đơn vị; danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu; tiêu chuẩn xét tặng Cờ thi đua của Chính phủ đối với tập thể dẫn đầu cụm, khối thi đua do Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương tổ chức
Thứ tư: Bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu “Chiến sĩ tiên tiến” là dân quân thường trực, dân quân tự vệ cơ động; đối tượng khen thưởng Huân chương Lao động các hạng, “Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ”, Bằng khen của Bộ, ban, ngành, tỉnh là nông dân, công nhân, người trực tiếp lao động, sản xuất, công tác; doanh nhân, doanh nghiệp, trí thức, nhà khoa học; cá nhân, tập thể có đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế, xã hội; ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ; công tác xã hội, từ thiện nhân đạo; cán bộ nghiên cứu giáo dục là đối tượng được xét tặng danh hiệu “Nhà giáo nhân dân”, “Nhà giáo ưu tú”; “hộ sinh” là đối tượng xét danh hiệu “Thầy thuốc ưu tú”, “Thầy thuốc nhân dân”; “người sáng tạo tác phẩm văn hóa nghệ thuật” là đối tượng xét danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”.
Đặc biệt, Luật quy định cụ thể khen thưởng đối với người nước ngoài có nhiều đóng góp cho đất nước Việt Nam. Theo đó bổ sung đối tượng khen thưởng là cá nhân người nước ngoài đối với Huân chương Hồ Chí Minh; cá nhân, tập thể người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân, tập thể người nước ngoải đối với Huân chương Độc lập các hạng, Huân chương Lao động các hạng; quy định cụ thể đối tượng, tiêu chuẩn khen thưởng Huy chương Hữu nghị .
Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 là cơ sở pháp lý quan trọng, có ý nghĩa sâu sắc, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong tổ chức thực hiện phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và chủ động hội nhập quốc tế; phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc và cả hệ thống chính trị; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng để công tác thi đua, khen thường đi vào thực chất, thực sự là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của từng bộ, ban, ngành, địa phưomg và của đất nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Để đưa Luật Thi đua, khen thưởng đi vào cuộc sống, Bộ Nội vụ xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác 06 tháng cuối năm 2022 là xây dựng Kế hoạch triển khai Luật và nghiên cứu xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành.