Bám sát nội dung Kế hoạch công tác năm 2020 của Hội đồng phối hợp PBGDPL Trung ương, nội dung Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội của Hội đồng nhân dân tỉnh; Kế hoạch chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh đã ban hành Kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2020. Sở Tư pháp - cơ quan thường trực của Hội đồng đã kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện, đạt được kết quả công tác đề ra theo Kế hoạch.
Trên cơ sở Kế hoạch hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2020 và hướng dẫn của cơ quan Thường trực Hội đồng PHPBGDPL tỉnh, các Sở, Ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, thị xã đã kịp thời ban hành Kế hoạch PBGDPL năm 2020 và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác PBGDPL trên các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý hoặc lồng ghép trong kế hoạch hoạt động của cơ quan, đơn vị, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong triển khai thực hiện công tác PBGDPL trên địa bàn toàn tỉnh.
Nội dung tuyên truyền phổ biến theo hướng đổi mới, sát thực với nhu cầu của xã hội và điều kiện thực tiễn, gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn, với công tác xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, kiểm tra văn bản QPPL và cải cách thủ tục hành chính. Trong đó đã chú trọng tập trung phổ biến các Bộ luật, luật, pháp lệnh, văn bản QPPL mới có hiệu lực thi hành trong năm 2019 và năm 2020, gồm các lĩnh vực cải cách hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp, khiếu nại, tố cáo, bảo vệ môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng chống cháy nổ, an toàn giao thông đường bộ; pháp luật về biển, đảo… … và một số luật liên quan đến tình hình thực tiễn như: Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Bộ Luật Hình sự . Đồng thời lồng ghép tuyên truyền, phổ biến mang tính định hướng các quy định về chính sách pháp luật mà xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội, các chính sách, quy định dự kiến điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới trong dự thảo xây dựng luật năm 2020.
Năm 2020, trước sự bùng nổ và diễn biến phức tạp, khó lường của đại dịch Covid-19 đã tác động và gây ra, Hội đồng các cấp đã ưu tiên áp dụng hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật gián tiếp như: thông qua hệ thống loa truyền thanh cơ sở, in và cấp phát tờ rơi, tờ gấp, với 1.200.152 bản tài liệu PBGDPL được biên soạn (tăng hơn 685.075 bản so với năm 2019) trong đó số tài liệu đăng tải trên Internet gồm 120.929 (tăng 115.267 tin, bài so với năm 2019); Hình thức phổ biến pháp luật trực tiếp được tích cực triển khai thực hiện với 22.921 cuộc cho 6.996.479 lượt người tham gia, tổ chức được 581 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với 252.919 lượt người dự thi (giảm 52 cuộc so với năm 2019).
Các Sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, địa phương tiếp tục duy trì đăng tải, cập nhật các văn bản pháp luật, chính sách pháp luật trên các Cổng thông tin điện tử, trang thông tin điện tử, Website để cán bộ và nhân dân truy cập, tìm hiểu; tăng cường trao đổi, đối thoại chính sách, pháp luật giữa cơ quan quản lý nhà nước với doanh nghiệp, người dân, nổi bật là các đơn vị: Sở Tư pháp, Liên đoàn lao động tỉnh, Sở Giao thông vận tải, Cục Thuế, thị xã Hoàng Mai, huyện Yên Thành...; tham mưu tổ chức các cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật trực truyến” tại huyện Nghi Lộc, Quỳnh Lưu; các trang fanpage của Tư pháp Nghệ An, Tỉnh đoàn, Tư pháp Diễn Châu, tư pháp Quỳ Hợp, Tư pháp Nghi Lộc...đã nhận được sự ủng hộ tích cực của đông đảo cán bộ, người dân, phát huy hiệu quả tuyên truyền, đặc biệt là trong dịp cao điểm phòng,chống dịch Covid vừa qua.
Một số mô hình mới hiệu quả như: Chương trình VON mỗi ngày một chủ đề về an toàn giao thông tuyên truyền các chính sách pháp luật, phản ánh những khó khăn, vướng mắc, kiến nghị, đề xuất của nhân dân về an toàn giao thông của Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh được phát trực tiếp từ 16h45 phút đến 17h30 hàng ngày; xây dựng info, long-form, timeline; mô hình “Đội phản ứng nhanh” của đơn vị Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh; Ngoài ra, hàng năm, Hội đồng PHPBGDPL tỉnh đã biên soạn và phát hành 06 số Bản tin Pháp luật và Đời sống với số lượng 2000 cuốn/1số, một số tổ chức đoàn thể như: Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Hội Cựu chiến binh, Tỉnh đoàn, Hội Nông dân đều có các Bản tin phát hành từ 3- 5 số/1 năm với số lượng từ 30.000 – 40.000 cuốn để cấp phát về cơ sở phục vụ cho công tác tuyên truyền PBGDPL.
Các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam được chú trọng triển khai tập trung vào tuần lễ cao điểm tháng 11/2020 với nhiều hình thức như Hội nghị, Hội thảo, Tọa đàm, truyền thanh lưu động, sinh hoạt các Câu lạc bộ thời sự Pháp luật, sinh hoạt ngoại khóa tìm hiểu về pháp luật…Sở Tư pháp đã tham mưu UBND tỉnh tổ chức Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật gắn với tổng kết, đánh giá công tác PBGDPL và tổng kết 05 năm thực hiện các Đề án về PBGDPL. Phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức cuộc thi Rung chuông vàng về chủ đề an toàn giao thông tại các trường THPT và THCS trên địa bàn tỉnh. Cuộc thi đã tạo ra một sân chơi chơi lành mạnh, bổ ích, lý thú và sôi nổi cho các em, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực về thái độ và hành vi ứng xử của đoàn viên, thanh, thiếu niên khi tham gia giao thông, góp phần hạn chế tai nạn giao thông và vi phạm trật tự ATGT trong đoàn viên, thanh, thiếu niên.
Bên cạnh đó, "Ngày Pháp luật" hàng tháng tiếp tục được các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện nghiêm túc. Sở Tư pháp đã tổ chức được 06 cuộc sinh hoạt Ngày Pháp luật giới thiệu, phổ biến các văn bản pháp luật mới hoặc lồng ghép vào nội dung tập huấn, Hội nghị tổng kết và sơ kết công tác PBGDPL ...Các Sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh và các huyện, thành, thị trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của ngành, địa phương chủ động lựa chọn các hình thức phù hợp để triển khai, phổ biến các văn bản pháp luật thuộc phạm vi quản lý, nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị; Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh duy trì Ngày chính trị văn hóa tinh thần với sinh hoạt ngày pháp luật vào thứ 5 của tuần cuối tháng; Sở Tài chính tổ chức tìm hiểu pháp luật thông qua nghiên cứu tài liệu tại tủ sách pháp luật, qua internet và phương tiện thông tin đại chúng...
Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường luôn được Sở Giáo dục và Đào tạo tích cực chỉ đạo, hướng dẫn triển khai, trong đó thường xuyên duy trì hoạt động các Câu lạc bộ pháp luật trong nhà trường, hướng dẫn nội dung và tổ chức sinh hoạt mẫu; tổ chức các chương trình ngoại khóa tìm hiểu pháp luật an toàn giao thông, kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục, phòng, chống bạo lực học đường; tổ chức các buổi giao ban an ninh trường học; tổ chức kí cam kết không vi phạm an toàn giao thông cho tất cả các trường học trên địa bàn. Các Sở, ban, ngành liên quan phối hợp tổ chức cuộc thi “An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai”, hưởng ứng các cuộc thi trực tuyến trên cổng Thông tin điện tử như: cuộc thi “Pháp luật học đường”...
Công An tỉnh thực hiện tốt công tác PBGDPL cho các đối tượng đặc thù với 1.320 cuộc tuyên truyền cho 31.827 lượt người tham dự, tổ chức 25 buổi tuyên truyền cho hơn 3.126 lượt can phạm nhân đang chấp hành án và duy trì mô hình “Tủ sách hướng thiện” trong trại Tạm giam Công an tỉnh. Sở Tư pháp, biên soạn và phát hành 8.000 bản tờ gấp về phòng, chống mua bán người phát cho 4 huyện miền núi, 6.800 tờ gấp phòng, chống tác hại của rượu, bia, 12.180 tờ gấp về lĩnh vực an toàn thực phẩm, tìm hiểu bộ luật hình sự; Thiết kế, lắp đặt 03 pa nô tuyên truyền pháp luật về các tệ nạn xã hội tại xã Thanh Sơn, Thanh Chương; Ban dân tộc tổ chức các hội nghị tuyên truyền, chiếu các phim phóng sự, clip tại các xã vùng sâu, vùng xa tuyên truyền về Luật Phòng chống ma tuý; Luật Phòng, chống mua bán người; Bộ luật Hình sự; Luật Biên giới... xây dựng các pano, áp phích tuyên truyền về tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại địa điểm sinh hoạt cộng đồng dân cư của các bản... Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với cơ quan truyền thông xây dựng được 8 phim chuyên đề, tổ chức biên soạn cấp phát 1.600 tờ rơi tuyên truyền về phòng, chống tội phạm ma tuý, mua bán người, di cư trái pháp luật, hướng dẫn xử lý các sự cố khi tàu thuyền đánh bắt cá trên biển. Duy trì hoạt động có hiệu quả 84 tổ/498 người tự quản đường biên, mốc giới, phát động.
Để triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 705/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Chương trình PBGDPL giai đoạn 2017-2021 và Kế hoạch số 548/KH-UBND về thực hiện Chương trình PBGDPL giai đoạn 2017-2021 trên địa bàn tỉnh, cơ quan thường trực Hội đồng và một số đơn vị được giao chủ trì thực hiện Đề án đã phối hợp chặt chẽ trong việc lấy ý kiến xây dựng các kế hoạch cũng như trong tổ chức thực hiện như: Công an tỉnh, Hội Luật gia, Sở Tư pháp, Sở Giáo dục và Đào tạo... Việc tổ chức thực hiện bám sát các nội dung, tiến độ thời gian đề ra tại kế hoạch đảm bảo chất lượng, hiệu quả cao như: Đề án “Đẩy mạnh phổ biến quyền dân sự, chính trị trên địa bàn tỉnh Nghệ An”, “Tăng cường công tác PBGDPL cho thanh thiếu niên trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020” qua các hoạt động tổ chức tập huấn tại huyện Quế Phong và huyện Quỳ Châu, Quỳ Hợp; Biên soạn và cấp phát tài liệu phát thanh cho các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác PBGDPL năm 2020 cần tập trung một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, ban hành, tổ chức thực hiện hiệu quả Kế hoạch hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL (Hội đồng) các cấp năm 2021. Đôn đốc các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện các Chương trình, Kế hoạch, Đề án về PBGDPL, Chương trình PBGDPL giai đoạn 2017-2021;
Hai là, định hướng nội dung pháp luật trọng tâm cần PBGDPL gắn với xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật, trong đó tập trung vào phổ biến, quán triệt nội dung các luật, pháp lệnh mới được ban hành trong năm 2020 và 2021, nhất là nội dung, chính sách mới hoặc được sửa đổi, bổ sung, thay thế; các hành vi bị nghiêm cấm, chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm; quyền, nghĩa vụ của các chủ thể…, các chính sách, văn bản về cải cách hành chính, trọng tâm là các thủ tục hành chính liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp; chủ trương, nhiệm vụ cải cách tư pháp và hoạt động tư pháp; các quy định pháp luật mà dư luận xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội, bám sát triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Đối với các địa phương có đặc thù tập trung đông đồng bào công giáo, cần huy động sự tham gia vào cuộc của các vị chức sắc, các vị linh mục tại các giáo sứ, họ đạo để thực hiện lồng ghép tuyên truyền, phổ biến các chính sách pháp luật, quy định pháp luật có liên quan đến đồng bào công giáo vào trong hoạt động sinh hoạt tôn giáo để phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc;
Ba là, thường xuyên cũng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng các cấp, phát huy vai trò trách nhiệm của từng thành viên Hội đồng, làm tốt vai trò của cơ quan thường trực Hội đồng Hội đồng trong hướng dẫn, chỉ đạo và đôn đốc thực hiện nhiệm vụ PBGDPL;
Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung, đa dạng hóa các hình thức PBGDPL gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cập nhật công nghệ mới trong công tác PBGDPL để thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0;
Năm là, tăng cường các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phối hợp giữa các Sở, ngành, địa phương về công tác PBGDPL; phối hợp, định hướng lựa chọn nội dung PBGDPL phù hợp trong việc giải quyết các vấn đề đột xuất, vướng mắc từ thực tiễn thi hành pháp luật;
Sáu là, nghiên cứu, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng các cấp trong chỉ đạo, phối hợp triển khai công tác PBGDPL; đánh giá thực trạng hoạt động; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện;
Bảy là, định hướng chủ đề, nội dung, hình thức tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam và triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2021 phù hợp với điều kiện thực tế, bảo đảm thường xuyên, liên tục;
Tám là, tăng cường công tác tự kiểm tra; tổ chức các Đoàn kiểm tra công tác PBGDPL gắn với kiểm tra công tác hoà giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo Kế hoạch của Hội đồng năm 2021 tại một số Sở, ngành, địa phương kết hợp với hướng dẫn, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác PBGDPL.
Năm 2021, dự báo tình hình kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, thiên tai, dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, khó lường ảnh hưởng lớn đến đời sống xã hội. Trước bối cảnh đó, Hội đồng phối hợp PBGDPL cần tiếp tục nâng cao chất lượng công tác tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện có hiệu quả công tác PBGDPL, các thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh, Hội đồng phối hợp PBGDPL huyện phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm để thực hiện có chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao. Qua đó góp phần bảo đảm cho mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được phổ biến kịp thời, đầy đủ đến toàn thể cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và ý thức tôn trọng chấp hành pháp luật góp phần thực hiện thành công các mục tiêu kinh tế- xã hội mà Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An khoá XIX nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra./.
Nguyễn Thùy Dương
Phòng PBGDPL tỉnh Nghệ An