Tại cuộc họp, đồng chí Ngô Quỳnh Hoa - Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật đã trình bày dự thảo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn tiêu chí “Tiếp cận pháp luật” thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao, Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới và Tiêu chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021-2025
1. Đồng chí cho biết: Còn một số ý kiến chưa thống nhất về hình thức của văn bản (văn bản quy phạm pháp luật hay văn bản hành chính), phạm vi điều chỉnh của văn bản (có hướng dẫn tiêu chí “tiếp cận pháp luật” trong xét, công nhận phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh, do Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg ngày 18/2/2022 của Thủ tướng Chính phủ không giao cho các bộ, ngành hướng dẫn), vấn đề hiệu lực thi hành trong bối cảnh các địa phương đang triển khai đánh giá, công nhận xã đạt nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao.
Xuất phát từ thực tiễn triển khai công tác xét, công nhận địa phương đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, các đại biểu đều nhất trí cao nội dung dự thảo Quyết định. Theo bà Nguyễn Thị Hạnh, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự hành chính thì Quyết định này cần được ban hành dưới hình thức là văn bản hành chính. Mặc dù phạm vi điều chỉnh của văn bản là trên toàn quốc nhưng chỉ áp dụng đối với một số đối tượng thực hiện thủ tục xét, công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, đồng thời nội dung của văn bản là khuyến khích UBND cấp xã, cấp huyện phấn đấu thực hiện, không mang tính bắt buộc (không có chế tài xử lý). Hơn nữa, ở Việt Nam và trên thế giới cũng đã ban hành rất nhiều bộ tiêu chí, tiêu chuẩn, chỉ số để đánh giá cơ quan, tổ chức trong từng lĩnh vực cụ thể (như chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI do VCCI chủ trì, Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện Việt Nam do Bộ Y tế chủ trì, chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX) do Bộ Nội vụ chủ trì, chỉ số đánh giá sự hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS) do Bộ Nội vụ chủ trì, chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) do Chương trình phát triển Liên hợp quốc và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì đều ban hành văn bản hành chính. Đồng tình với quan điểm này, ông Trần Nhật Lam, Phó Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới trung ương cũng cho rằng, đối tượng điều chỉnh của văn bản rất hẹp, chỉ áp dụng ở địa bàn nông thôn và mỗi xã chỉ áp dụng 01 lần để đánh giá đạt nông thôn mới. Đa số đại biểu dự họp đều cho rằng Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn tiêu chí “Tiếp cận pháp luật” thuộc Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới nâng cao, Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới và Tiêu chí huyện nông thôn mới đặc thù, không có đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2021-2025 cần được ban hành dưới hình thức là văn bản hành chính.
Trình bày ý kiến về việc có hướng dẫn tiêu chí “tiếp cận pháp luật” trong Bộ Tiêu chí đánh giá phường, thị trấn, quận, thị xã thành phố đạt chuẩn đô thị văn minh theo Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg ngày 18/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ, bà Vi Thanh Hoài, Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch cho rằng Bộ Tư pháp nên tiếp tục hướng dẫn. Bởi Quyết định số 1723/QĐ-BTP ngày 15/8/2022 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã hướng dẫn và các địa phương đang thực hiện, nay Bộ Tư pháp ban hành văn bản mới thay thế Quyết định số 1723/QĐ-BTP mà không hướng dẫn tiêu chí tiếp cận pháp luật này đối với phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh sẽ gây lúng túng, vướng mắc cho địa phương.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh yêu cầu Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật tiếp thu ý kiến góp ý của các đại biểu, hoàn thiện dự thảo Quyết định, sớm trình Bộ trưởng ký ban hành tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương trong quá trình tổ chức thực hiện.
Vi Sa
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật