Có hai mức xử phạt chính là cảnh cáo và phạt tiền; hai hình thức phạt bổ sung là tước quyền sử dụng có thời hạn giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế, thẻ hướng dẫn viên du lịch, giấy chứng nhận thuyết minh viên và tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính.
Ngoài ra cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính còn có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả như: Buộc bổ sung đủ nội thất, tiện nghi, phương tiện, trang thiết bị bảo đảm sức khỏe, an toàn tính mạng, tài sản của khách du lịch; Buộc thực hiện đúng chế độ lập, lưu trữ hồ sơ, tài liệu theo quy định của pháp luật; Buộc hoàn trả khách du lịch hoặc sung quỹ nhà nước những tài sản đã thu bất chính của khách du lịch; Buộc nộp đủ số tiền ký quỹ theo quy định; Buộc thực hiện đúng chế độ báo cáo theo quy định của pháp luật; Buộc gắn biển hiệu xe ô tô đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch theo quy định của pháp luật; Buộc bổ sung đủ trang thiết bị, cơ sở vật chất, dịch vụ, trình độ chuyên môn, ngoại ngữ của người quản lý, nhân viên phục vụ tương ứng với tiêu chuẩn từng loại, hạng cơ sở lưu trú dịch vụ theo quy định của pháp luật; Buộc dỡ bỏ hủy bỏ ấn phẩm, biển quảng cáo, biển hiệu, đồ dùng, trang thiết bị vi phạm quy định của pháp luật;….
Theo đó, thuyết minh viên, người hướng dẫn du lịch sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng nếu không đeo thẻ, giấy chứng nhận trong khi hành nghề. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 nếu thuyết minh không đúng, không đầy đủ nội dung giới thiệu tại điểm du lịch, khu du lịch; không mang theo chương trình du lịch, giấy tờ phân công nhiệm vụ của doanh nghiệp kinh doanh lữ hành trong khi hành nghề hướng dẫn; không hướng dẫn cho khách du lịch tuân thủ pháp luật Việt Nam, nội quy, quy chế nơi đến tham quan, du lịch và tôn trọng phong tục, tập quán của địa phương; không cung cấp đầy đủ thông tin về lịch trình, chương trình du lịch cho đại diện nhóm khách du lịch, khách du lịch.
Tổ chức quản lý, hoạt động kinh doanh trong khu du lịch có thể bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng nếu không ban hành nội quy, quy chế quản lý khu du lịch, điểm du lịch; hoặc ban hành nội quy, quy chế của khu du lịch, điểm du lịch trái với quy định pháp luật; Vi phạm quy chế của khu du lịch, điểm du lịch.
Mức xử phạt cao nhất là 40 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Cho tổ chức, cá nhân khác sử dụng giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế để hoạt động, kinh doanh lữ hành; Hoạt động kinh doanh lữ hành quốc tế mà không có giấy phép kinh doanh lữ hành quốc tế.
Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 30 tháng 4 năm 2012. Nghị định này thay thế Nghị định số 149/2007/NĐ-CP ngày 09 tháng 10 năm 2007 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch.