Tuy nhiên, theo Báo cáo số 120/BC-UBND ngày 31/8/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh, bên cạnh những kết quả đạt được trong việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trong thời gian qua, vẫn còn những tồn tại, hạn chế như:
- Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng hương ước, quy ước nên việc chỉ đạo và hướng dẫn chưa sâu sát kịp thời, còn lúng túng trong việc chỉ đạo triển khai thực hiện. Công tác tuyên truyền vận động cán bộ, nhân dân thực hiện các quy định của hương ước, quy ước còn hạn chế và thiếu tính thường xuyên.
- Nội dung các hương ước, quy ước còn lặp lại nhiều quy định của pháp luật, chưa điều chỉnh được những quan hệ xã hội phát sinh mà pháp luật không quy định, chưa bám sát với tình hình thực tế ở địa phương. Có không ít bản hương ước, quy ước có những điều khoản không đúng với tinh thần của pháp luật, can thiệp quá sâu vào đời sống cá nhân của người dân.
- Một số quy ước còn rập khuôn, không thể hiện nét đặc trưng của thôn, làng, tổ dân phố; còn máy móc, sao chép, xây dựng hương ước, quy ước mang tính hình thức…
Từ những hạn chế, tồn tại nên trên, trong thời gian tới cần thực hiện một số giải pháp như sau:
- Đề nghị liên Bộ Tư pháp, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cần ban hành văn bản mới hướng dẫn cụ thể việc rà soát và xây dựng lại các bản hương ước, quy ước cho phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành, đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của tình hình mới.
- Để khắc phục được tình trạng xây dựng hương ước, quy ước một cách hình thức, cần có quy định mở về tiêu chuẩn thôn văn hóa. Theo đó, không xem đây là tiêu chí bắt buộc để xét công nhận thôn văn hóa, chỉ ở những thôn, khối phố nào thực sự cần đến sự điều chỉnh của hương ước, quy ước thì mới cần ban hành hương ước, quy ước. Có như vậy, hương ước, quy ước được ban hành mới có giá trị, có sức sống tại địa phương.
- Cần đơn giản hóa thủ tục thông qua, phê duyệt và sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước. Theo đó, Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền phê duyệt hương ước, quy ước thay choChủ tịch UBND cấp huyện.
- Bổ sung kinh phí từ ngân sách nhà nước cho hoạt động xây dựng, thẩm định, kiểm tra hương ước, quy ước và thường xuyên tổ chức tập huấn cho các địa phương về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước….
Hạ Trương