1. Những kết quả đạt được: Trong năm 2022, 100% Hội đồng cấp tỉnh đã hoàn thành việc củng cố, kiện toàn theo Quyết định số 21/2021/QĐ-TTg. Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, Hội đồng các cấp tổ chức hoạt động với nhiều hình thức đa dạng, thường xuyên hơn. Nhiều nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng trung ương theo Kế hoạch hoạt động năm 2022 và Thông báo kết luận số 45/TB-VPCP của Chủ tịch Hội đồng trung ương đã được các thành viên chủ động tổ chức thực hiện. Bộ Tư pháp - Cơ quan Thường trực Hội đồng trung ương đã phát huy vai trò làm đầu mối nắm bắt thông tin, gắn kết, tăng cường sự phối hợp giữa các bộ, cơ quan, tổ chức ở trung ương, địa phương, theo đó, năm 2022, Thường trực Hội đồng trung ương đã tổ chức làm việc chuyên đề với thành viên Hội đồng trung ương là lãnh đạo Hội Luật gia Việt Nam, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Bộ Giáo dục và Đào tạo để đánh giá kết quả, khó khăn, vướng mắc trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) và đề ra các giải pháp tháo gỡ. Thường trực Tổ Thư ký đã làm việc với một số đơn vị tham mưu công tác PBGDPL tại bộ, ngành thành viên Hội đồng trung ương.
Nhằm đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của đơn vị tham mưu, thực hiện quản lý nhà nước về PBGDPL theo yêu cầu của Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư và Quyết định số 1521/QĐ-TTg ngày 06/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 98/2022/NĐ-CP ngày 29/11/2022 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Tư pháp. Trong đó, chuyển đổi mô hình Vụ PBGDPL thành Cục PBGDPL.
Hội đồng đã chỉ đạo tổ chức thành công chuỗi sự kiện hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2022, trong đó điểm nhấn là Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật được tổ chức tại Nhà Hát lớn Hà Nội với sự tham gia chủ trì và phát biểu của đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ. Hội đồng trung ương còn phối hợp với Ủy ban nhân dân 03 địa phương (Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Nam Định, tỉnh Nghệ An) làm điểm tổ chức các sự kiện hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam hướng về cơ sở; đồng thời tổ chức sự kiện hưởng ứng tại Trường Cao đẳng Luật miền Bắc.
Các thành viên Hội đồng đã trách nhiệm, chủ động hơn trong việc tham gia các hoạt động của Hội đồng (tham gia Phiên họp, cho ý kiến về các dự thảo văn bản, tham gia Đoàn kiểm tra của Hội đồng...). Hoạt động kiểm tra của Hội đồng trung ương được chủ động thực hiện từ sớm và xuyên suốt trong cả năm, có sự tham gia của nhiều thành viên Hội đồng trung ương. Sau khi kiểm tra, Đoàn kiểm tra đã ban hành Thông báo kết luận và theo dõi việc thực hiện. Các bộ, ngành, địa phương được kiểm tra đã có sự chuyển biến tích cực trong việc thực hiện giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL và hoạt động của Hội đồng.
Kết quả hoạt động của Hội đồng đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về vai trò, tầm quan trọng của công tác PBGDPL; tăng cường chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL; đảm bảo quyền được thông tin pháp luật, nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước và tăng cường quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật.
2. Nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng trung ương năm 2023
Theo Báo cáo số 100/BC-BTP, năm 2023, Bộ Tư pháp tham mưu Hội đồng trung ương tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
a) Tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm phát huy vai trò của các cấp ủy Đảng trong chỉ đạo, triển khai công tác PBGDPL; tăng cường hoạt động phối hợp giữa cơ quan thường trực Hội đồng trung ương với các thành viên Hội đồng để kịp thời phát hiện, tham mưu các giải pháp cho Hội đồng trong chỉ đạo triển khai có hiệu quả công tác PBGDPL trên phạm vi cả nước; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL.
b) Chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện hoạt động truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật được giao trong năm 2023 theo Quyết định số 407/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
c) Chỉ đạo thực hiện tổng kết 10 năm thi hành Hiến pháp năm 2013 gắn với việc đổi mới, đa dạng nội dung, hình thức tổ chức hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2023, chú trọng các hoạt động hướng về cơ sở, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn; với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của từng cơ quan, đơn vị, địa phương và yêu cầu đổi mới nội dung, hình thức PBGDPL theo hướng lấy người dân làm trung tâm để trở thành công việc thường xuyên, hàng ngày của mỗi người.
d) Chỉ đạo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở; tổ chức Hội thi hòa giải viên giỏi toàn quốc lần thứ IV. Hội thi là sự kiện điểm nhấn hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2023 nhằm thực hiện chủ trương “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
đ) Chỉ đạo việc xây dựng và ban hành khung tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL; tổ chức thực hiện đánh giá thí điểm hiệu quả công tác PBGDPL tại các bộ, ngành, địa phương thuộc phạm vi thí điểm của Đề án “Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL” (phê duyệt kèm theo Quyết định số 979/QĐ-TTg ngày 12/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ).
e) Chỉ đạo đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động PBGDPL trong nhà trường và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; khảo sát, kiểm tra thực trạng công tác này.
g) Chỉ đạo đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin theo hướng chuyển đổi số trong công tác PBGDPL; đề xuất xây dựng Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL”. Phát huy vai trò của các phương tiện truyền thông, báo chí, các thiết chế văn hóa, thông tin cơ sở, cổ động trực quan; tổ chức đối thoại chính sách, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý trong hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam. Đổi mới, đa dạng hóa hình thức tiếp cận pháp luật cho người dân; chỉ đạo cập nhật thông tin trên Cổng Thông tin điện tử PBGDPL quốc gia theo Quy chế cập nhật, quản lý, vận hành Cổng Thông tin điện tử PBGDPL quốc gia.
h) Tiếp tục thực hiện Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư; đôn đốc, định hướng việc tổ chức thực hiện các Đề án và các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 1521/QĐ-TTg phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 80-KL/TW.
i) Tổ chức các Đoàn kiểm tra của Hội đồng trung ương tại trung ương và địa phương; nâng cao vai trò chủ động tham mưu, phát hiện các vấn đề trong công tác PBGDPL của Bộ Tư pháp, cơ quan thường trực Hội đồng và Tổ Thư ký giúp việc Hội đồng.
k) Chỉ đạo hoàn thành việc xây dựng các chủ trương, chính sách cụ thể giúp khuyến khích, tạo động lực cho các tổ chức, cá nhân trong xã hội tham gia đóng góp vào công tác PBGDPL.
3. Để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ nêu trên, Bộ Tư pháp – Cơ quan Thường trực Hội đồng đã đề xuất, kiến nghị trong Báo cáo số 100/BC-BTP, trong đó:
a) Đối với các thành viên Hội đồng trung ương
- Chỉ đạo thực hiện đầy đủ nhiệm vụ PBGDPL chuyên ngành thuộc phạm vi quản lý; tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức PBGDPL phù hợp với điều kiện thực tiễn; tăng cường PBGDPL cho nhóm đối tượng đặc thù thuộc phạm vi nhiệm vụ được giao. Bố trí kinh phí bảo đảm để thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao.
- Thực hiện nghiêm các nhiệm vụ được giao tại Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 – 2027”, nhất là việc ban hành, tổ chức thực hiện kế hoạch truyền thông dự thảo chính sách, bố trí kinh phí, con người để thực hiện hiệu quả Đề án. Đồng thời, quan tâm thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân”
[1]; Đề án “Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật”
[2] và các Đề án khác về PBGDPL của các bộ, ngành.
- Đề nghị thành viên Hội đồng là lãnh đạo Bộ Tài chính sớm chỉ đạo ban hành Thông tư thay thế Thông tư liên tịch số 14/2014/TTLT-BTC-BTP ngày 27/01/2014 của Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp quy định việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước bảo đảm cho công tác PBGDPL và chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở.
b) Đối với Hội đồng cấp tỉnh: Chỉ đạo thực hiện nghiêm các nhiệm vụ được giao tại Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 – 2027”, nhất là việc ban hành, tổ chức thực hiện kế hoạch truyền thông dự thảo chính sách, bố trí kinh phí, con người để thực hiện hiệu quả Đề án. Quan tâm thực hiện Đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân”; Đề án “Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL”; chỉ đạo thực hiện các Đề án do Bộ Công an và Bộ Quốc phòng thực hiện để tăng cường PBGDPL, vận động quần chúng Nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở và các Đề án khác về PBGDPL của các bộ, ngành./.