Các chuyên gia trình bày tại Hội thảo gồm: Ông Nguyễn Thái An, Trưởng ban Ban Tuyên giáo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; TS. Ngô Quỳnh Hoa, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp; TS. Nguyễn Thị Minh Phương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật, Bộ Tư pháp; ông Nguyễn Thanh Long, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Cát Tiên và Hoa hậu Thế giới Việt Nam năm 2019 Lương Thuỳ Linh đại diện cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, tham dự Hội thảo có đồng chí Lý Hậu Hồng Lê, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Đồng Nai; lãnh đạo và nhân viên Vườn Quốc gia Cát Tiên; lãnh đạo và cán bộ của Hạt Kiểm lâm Vườn Quốc gia Vườn Cát Tiên, Công ty cổ phần Quảng cáo Thương mại Sen Vàng và sự hiện diện của Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2023 Huỳnh Trần Ý Nhi, Á hậu Thế giới Việt Nam 2023 Huỳnh Minh Kiên, các thí sinh tham dự Cuộc thi Nam vương Thế giới Việt Nam 2024 (Mr. World Vietnam 2024).
Tại Hội thảo, TS. Ngô Quỳnh Hoa đã chia sẻ mục đích, lý do đồng hành giữa Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp với Vườn Quốc gia Cát Tiên và Công ty Cổ phần Quảng cáo Thương mại Sen Vàng, theo đó Hội thảo “Pháp luật và giới trẻ” mong muốn thông qua thanh niên, những bạn trẻ là người nổi tiếng, có tầm ảnh hưởng lớn tới cộng đồng nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc chủ động nghiên cứu, tìm hiểu và chấp hành pháp luật. Hội thảo thực sự có ý nghĩa khi được diễn ra trong tháng 6 - Tháng hành động vì môi trường. Hội thảo được tổ chức tại Vườn quốc gia Cát Tiên, lànơi được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển của thế giới và được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt. Vừa qua, ngày 21/6/2024, Vườn Quốc gia Cát Tiên tiếp tục được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế công nhận là khu bảo tồn thứ 72 trên thế giới đạt danh hiệu Danh lục Xanh và là Vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam đạt danh hiệu này.
TS. Ngô Quỳnh Hoa cũng chia sẻ hầu hết các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các nước phát triển đều đề cao trách nhiệm chủ động tìm hiểu, nghiên cứu pháp luật của công dân. Các văn bản pháp luật sau khi được ban hành đều được công khai rộng rãi thông qua nhiều hình thức và mỗi công dân đều phải có trách nhiệm chủ động tìm hiểu, nghiên cứu và chấp hành pháp luật. Tuy nhiên, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở nước ta được xác định là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước đóng vai trò nòng cốt trong việc bảo đảm các điều kiện cần thiết, hỗ trợ người dân tiếp cận, tìm hiểu pháp luật. Đó chính là giá trị nhân văn của Đảng và nhà nước ta. Chính vì vậy, giới trẻ hiện nay không chỉ có trách nhiệm chủ động, nghiên cứu tìm hiểu pháp luật mà với vai trò xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thì thanh niên còn cần phải gương mẫu trong tìm hiểu, chấp hành pháp luật và phải có trách nhiệm lan toả, phổ biến các quy định pháp luật mà mình biết đến với mọi người trong cộng đồng. TS. Ngô Quỳnh Hoa mong muốn lan tỏa, chia sẻ thông điệp hiểu pháp luật, chấp hành pháp luật để sống đúng, sống cống hiến và hạnh phúc đến với các bạn trẻ, đặc biệt các bạn trẻ là những người nổi tiếng có trách nhiệm lan toả, phổ biến các quy định pháp luật mà mình biết đến với mọi người trong cộng đồng.
Hiện nay, bên cạnh những bạn trẻ nhiệt huyết, muốn mang sức mình cống hiến, làm giàu cho Tổ quốc thì bên cạnh đó, một bộ phận thanh niên còn có lối sống tiêu cực, chưa tuân thủ, chấp hành đúng pháp luật, thậm chí có trường hợp mặc dù biết rõ là vi phạm pháp luật nhưng vẫn vi phạm như bạo lực học đường, tệ nạn xã hội, thậm chí là giết người... Theo ông Nguyễn Thái An – Trưởng ban Ban Tuyên giáo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, nguyên nhân dẫn đến xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật trong giới trẻ là do các bạn trẻ chưa phát triển toàn diện về mặt thể lực và trí lực, còn đang trong độ tuổi “bồng bột”, thích thể hiện bản thân, dễ bị kích động. Đồng thời chúng ta đang sống trong một xã hội “mở”, các bạn trẻ chưa có kinh nghiệm để lựa chọn thông tin tốt, loại bỏ thông tin xấu, thông tin độc. Vì vậy, hiện tượng vi phạm pháp luật vẫn xảy ra và tính chất, mức độ có chiều hướng nghiêm trọng hơn. Để ngăn ngừa hiện tượng này, theo TS. Nguyễn Thị Minh Phương – Phó Cục trưởng Cục Quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật, Bộ Tư pháp, song song với việc phổ biến pháp luật một cách rộng rãi, pháp luật cũng quy định các chế tài nghiêm minh để xử lý hành vi vi phạm pháp luật. Theo đó, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm của người có hành vi vi phạm thì họ có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự. TS. Minh Phương cũng giới thiệu các trường hợp mà thanh niên dễ vi phạm và bị xử lý hành chính như hành vi xả rác thải sinh hoạt ra môi trường, vượt đèn đỏ, vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông; các tội phạm về hình sự như tội tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy, tội đua xe trái phép, tội cướp tài sản hoặc tội giết người...
Một trong những vấn đề được Hội thảo quan tâm, đó là bảo vệ môi trường sống, bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên. Các đại biểu tham dự Hội thảo đã được ông Nguyễn Thanh Long – Phó Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Vườn quốc gia Cát Tiên cho biết về những khó khăn trong công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng của lực lượng kiểm lâm, những hậu quả do biến đổi khí hậu, do ô nhiễm môi trường, mất cân bằng của hệ sinh thái; đồng thời chia sẻ về một số tình huống vi phạm pháp luật mà lực lượng kiểm lâm đã xử lý, từ đó giáo dục cho thế hệ trẻ phải chung tay bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học.
Bên cạnh đó, Hội thảo cũng đề cập đến kỹ năng trong việc tìm hiểu, nghiên cứu các quy định của pháp luật để nâng cao hiểu biết và tránh vi phạm pháp luật của mỗi người dân và đặc biệt thanh niên. Điều này đã được Hoa hậu Thế giới Việt Nam năm 2019 Lương Thùy Linh chia sẻ.Với sứ mệnh là người nổi tiếng, có ảnh hưởng đến cộng đồng, Lương Thùy Linh cũng xác định rõ trách nhiệm của công dân trong chủ động tìm hiểu, tuân thủ và chấp hành pháp luật. Hiện nay, có nhiều nguồn thông tin trên mạng xã hội, tuy nhiên, để có thể lựa chọn những thông tin tích cực, thông tin chính thống, hoa hậu Lương Thùy Linh thường tìm đọc tại Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, Quốc hội, Bộ Tư pháp, Tòa án, Viện Kiểm sát, các bộ ngành và UBND các tỉnh, thành phố... Lương Thùy Linh cũng cho biết bản thân luôn có ý thức xác định trách nhiệm phải gương mẫu và lan tỏa việc hiểu biết, truyền tải các thông điệp tích cực đến với mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ.
Hội thảo nhận được sự giao lưu, tương tác vô cùng sôi nổi từ các đại biểu tham dự. Trên cơ sở phần trình bày, trao đổi của các chuyên gia, các đại biểu tham dự đã đặt các câu hỏi, các vấn đề thảo luận với các chuyên gia, khách mời tham dự về những vấn đề quan tâm, cần làm rõ. Đặc biệt, việc nâng cao hiểu biết pháp luật cho các đại biểu tham dự Hội thảo thông qua việc tổ chức trò chơi gameshow tìm hiểu pháp luật trực tiếp trong phần cuối chương trình đã được các đại biểu nhiệt tình hưởng ứng, góp phần lan tỏa, khích lệ tinh thần tự nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật của mỗi người. Các đại biểu tham dự trả lời đúng câu hỏi sẽ được nhận phần quà do Công ty Cổ phần Good Charme tài trợ.
Hội thảo “Pháp luật và giới trẻ” được tổ chức với hình thức đổi mới cách thức tổ chức, phát huy được trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Việc chủ động nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật của công dân là một trong những yêu cầu của tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, để thực hiện mục tiêu: “Đến năm 2030, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội” tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII đã ban hành.
Lê Nguyên Thảo
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật