Báo cáo tại hội nghị, Giám đốc Sở Tư pháp – Phan Thị Mỹ Dung cho biết, qua 10 năm triển khai thi hành Luật Hòa giải cơ sở, tỉnh luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tư pháp, UBND tỉnh, sự phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ của Ủy ban Mặt trận tổ quốc (UBMTTQ) Việt Nam, các cơ quan liên quan trong việc hướng dẫn, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ về hòa giải cơ sở và bố trí kinh phí bảo đảm cho công tác quản lý nhà nước, tổ chức và hoạt động hòa giải cơ sở.
Từ đó, công tác hòa giải cơ sở có nhiều chuyển biến tích cực và dần đi vào nề nếp. Các tổ hòa giải được thành lập bảo đảm chất lượng, hiệu quả hoạt động. Đến nay, toàn tỉnh hiện có 1.002 tổ hòa giải với 5.989 hòa giải viên, trong đó có 1.474 hòa giải viên là nữ, bảo đảm số lượng hòa giải viên nữ tham gia theo quy định của Luật.
Theo thống kê, tỷ lệ hòa giải thành trung bình hàng năm đều tăng, năm sau cao hơn năm trước. Nếu năm 2015 tỷ lệ hòa giải thành đạt 86,1% thì đến năm 2022 đạt 91,2%, riêng 6 tháng đầu năm 2023 tỷ lệ hòa giải thành đạt trên 96%.
Giám đốc Sở Tư pháp – Phan Thị Mỹ Dung khẳng định, thông qua công tác hòa giải cơ sở đã giải quyết kịp thời những mâu thuẫn, tranh chấp trong cộng đồng dân cư, góp phần giữ gìn tình làng, nghĩa xóm, hạn chế các vi phạm pháp luật, đơn thư khiếu nại lên cấp trên và hạn chế vụ việc phải khởi kiện, giải quyết tại tòa án, ổn định tình hình, an ninh trật tự ở địa phương.
Tuy nhiên, thực tế triển khai Luật thời gian qua trên địa bàn tỉnh cũng gặp không ít khó khăn khi các mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh ngày càng nhiều. Đội ngũ hòa giải viên tuy số lượng đông, thường xuyên được tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng hòa giải nhưng vẫn có một số hòa giải viên thiếu kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải, nhất là những hòa giải viên mới được công nhận. Kinh phí hỗ trợ cho Tổ hòa giải và hòa giải viên tham gia hòa giải cơ sở còn thấp, không đủ cho tổ hòa giải và hòa giải viên trang trải chi phí khi tham gia công tác hòa giải.
Tại hội nghị, các đại biểu cũng được nghe các địa phương, các hòa giải viên tiêu biểu chia sẻ những cách làm hay trong tổ chức triển khai thi hành Luật và thực tiễn tổ chức hòa giải tại địa phương.
Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh – Nguyễn Văn Út ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của các cấp, ngành và địa phương trong triển khai thi hành Luật Hoà giải ở cơ sở, nhất là kết quả hòa giải thành trong thời gian qua.
Chủ tịch UBND tỉnh – Nguyễn Văn Út khẳng định, hoạt động hòa giải ở cơ sở đã khẳng định vai trò to lớn, ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội, góp phần tăng cường tình đoàn kết trong cộng đồng dân cư, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, kịp thời ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, bảo đảm ổn định, trật tự, an toàn xã hội, giảm bớt các vụ việc phải chuyển đến Tòa án hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giải quyết, tiết kiệm thời gian, kinh phí cho Nhà nước và nhân dân, từ đó góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Ông cũng lưu ý các địa phương, nhất là các địa phương nằm trong vùng kinh tế trọng điểm, nơi phát sinh nhiều tranh chấp, khiếu nại cần quan tâm hơn nữa đến công tác hòa giải cơ sở.
Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh – Nguyễn Văn Út đề nghị, các ngành, địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hoà giải ở cơ sở nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội, đặc biệt là người dân ở cơ sở về vị trí, vai trò và ý nghĩa quan trọng của công tác này để sử dụng ngày càng nhiều hơn biện pháp hòa giải trong giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn, vi phạm pháp luật tại cộng đồng dân cư thông qua công tác hòa giải ở cơ sở.
Dịp này, UBND tỉnh tặng bằng khen cho 5 tập thể và 10 cá nhân có thành tích xuất sắc trong 10 năm thực hiện Luật Hòa giải cơ sở. Ngoài ra, các tập thể, cá nhân đạt giải và có thành tích xuất sắc được Sở Tư pháp trao giải và tặng giấy khen trong cuộc thi trực tuyến tìm hiểu pháp luật năm 2023./.
Phan Đức Bộ
Sở Tư pháp Long An