1. Chỉ đạo, hướng dẫn triển khai hoạt động của Hội đồng các cấp năm 2023
Nhiều Hội đồng cấp tỉnh đã chủ động ban hành văn bản riêng hướng dẫn phổ biến vấn đề “nóng” được dư luận xã hội quan tâm trên địa bàn
[1]; lựa chọn nội dung PBGDPL theo từng tháng, quý
[2]; hướng dẫn công tác PBGDPL cho một số đối tượng đặc thù trên địa bàn
[3], hướng dẫn chỉ đạo nhân rộng các mô hình PBGDPL điển hình
[4].
Bên cạnh đó, Hội đồng cấp tỉnh đã chú trọng chỉ đạo, tổ chức truyền thông, giới thiệu các trang fanpage về PBGDPL trên các nền tảng mạng xã hội, đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm tạo thuận lợi cho việc tiếp cận các thông tin pháp luật của người dân thông qua môi trường internet
[5]. Ngoài ra, nhằm nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về hoạt động PBGDPL, một số địa phương đã ban hành các văn bản để chỉ đạo, chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác PBGDPL, đặc biệt trong hoạt động xây dựng các kế hoạch, báo cáo về công tác PBGDPL
[6]. Công tác phối hợp, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong triển khai các hoạt động PBGDPL trên địa bàn cũng đã được một số địa phương chú trọng thực hiện chỉ đạo từ sớm.
[7]
2. Thực hiện các giải pháp đổi mới, tăng cường phối hợp, hiệu quả hoạt động của Hội đồng
Hoạt động của Bộ Tư pháp, Cơ quan Thường trực Hội đồng trung ương tiếp tục duy trì các hoạt động trao đổi thông tin với thành viên Hội đồng trung ương, Tổ Thư ký giúp việc Hội đồng trung ương nhằm nắm bắt thực trạng và giải quyết các vấn đề vướng mắc, khó khăn trong triển khai hoạt động PBGDPL. 6 tháng đầu năm 2023, Thường trực Hội đồng trung ương đã tổ chức làm việc với thành viên Hội đồng trung ương là lãnh đạo Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam để tổ chức ký kết Chương trình phối hợp truyền thông, PBGDPL và thông tin về hoạt động của Bộ, ngành, tư pháp giai đoạn 2023 - 2028.
Cơ quan Thường trực Hội đồng trung ương đã tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra hoạt động của Hội đồng các cấp (ban hành Kế hoạch kiểm tra Hội đồng trung ương năm 2023
[8]. Tại buổi kiểm tra tại Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Y tế, đồng chí Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Ủy viên Hội đồng trung ương đã có những chỉ đạo các giải pháp phát huy vai trò của cấp ủy Đảng trong lãnh đạo triển khai công tác PBGDPL.
3. Tổ chức thực hiện Đề án PBGDPL được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt
Qua theo dõi, thống kê, trong 6 tháng đầu năm 2023, hiện có 28 đề án, chương trình PBGDPL đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đang triển khai. Trong đó, 3 Đề án được Hội đồng trung ương xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong Kế hoạch hoạt động của Hội đồng năm 2023 là Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022-2027” theo Quyết định số 407/QĐ-TTg (sau đây gọi là Đề án 407); Đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân” phê duyệt kèm theo Quyết định số 977/QĐ-TTg ngày 11/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ (sau đây gọi là Đề án 977) và Đề án “Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL” phê duyệt kèm theo Quyết định số 979/QĐ-TTg ngày 12/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ (sau đây gọi là Đề án 979). Kết quả triển khai các đề này 6 tháng đầu năm cụ thể như sau:
3.1. Đề án 407
Năm 2023, Thường trực Tổ Thư ký giúp việc Hội đồng trung ương đã làm việc với các đơn vị tham mưu công tác PBGDPL của Bộ Giáo dục và Đào tạo; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Sở Tư pháp Thành phố Hà Nội và Sở Tư pháp tỉnh Bình Thuận về tình hình triển khai thực hiện Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022-2027” theo Quyết định số 407/QĐ-TTg.
Một số địa phương đã chủ động ban hành kế hoạch tổ chức truyền thông dự thảo chính sách, dự thảo VBQPPL riêng như: Thành phố Hà Nội, Quảng Ngãi, Tây Ninh, Bình Dương, Lào Cai, Thái Bình, Long An, Bình Thuận, Tiền Giang, Vĩnh Phúc, Thành phố Hồ Chí Minh, Kiên Giang, Đà Nẵng, Bình Phước, Quảng Nam, Bà Rịa - Vũng Tàu, Ninh Bình …., trong đó, Thành phố Hà Nội ban hành Kế hoạch tăng cường thông tin, tuyên truyền dự thảo chính sách đề xuất xây dựng Luật Thủ đô (sửa đổi)
[9].
Thông qua PBGDPL, người dân đã dần chủ động, tích cực trong việc tự học tập, tìm hiểu pháp luật, nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước và tăng cường quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật./.
3.2. Đề án 977
6 tháng đầu năm 2023, Bộ Tư pháp đã tham mưu Hội đồng trung ương ký ban hành các Công văn triển khai thực hiện Đề án
[10]; tổ chức cuộc làm việc/tọa đàm với một số tổ chức đại diện của nhóm đặc thù, yếu thế và bộ, ngành, đoàn thể có liên quan nhằm trao đổi, nắm bắt tình hình, giải đáp những khó khăn, vướng mắc và giải pháp triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Đề án (làm việc với Liên Hiệp Hội về người khuyết tật vào ngày 26/4/2023; Bộ Tài nguyên và Môi trường vào ngày 01/6/2023); tổ chức thực hiện khảo sát, đánh giá thực trạng hiểu biết, kỹ năng, nhu cầu tìm hiểu pháp luật và các hình thức tiếp cận pháp luật của người dân năm 2023; đồng thời đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án
[11].
3.3. Đề án 979
Trong 6 tháng đầu năm 2023, Bộ Tư pháp đã thực hiện xây dựng báo cáo khảo sát về thực trạng đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL tại 09 cơ quan, địa phương thí điểm của Đề án bao gồm: Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban Dân tộc, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Thành phố Hà Nội, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Sóc Trăng, Đồng Nai, Khánh Hòa. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm có tác động quyết định tới sự thành công của Đề án là việc xây dựng Khung tiêu chí đánh giá thí điểm hiệu quả công tác PBGDPL. Theo đó, Bộ Tư pháp cũng đã phối hợp với xây dựng dự thảo Quyết định của Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Khung tiêu chí chung thí điểm đánh giá và tổ chức Hội thảo tại Thành phố Hà Nội lấy ý kiến các chuyên gia, các bộ, địa phương thuộc phạm vi thí điểm về dự thảo và định hướng xây dựng tiêu chí riêng vào ngày 02/6/2023.
4. Từ ngày 26/6/2023 đến ngày 07/7/2023, Bộ Tư pháp đã tổ chức Đoàn công tác tại Hoa Kỳ và Canada do 01 đồng chí Phó Chủ tịch Hội đồng trung ương làm trưởng đoàn. Thông qua chương trình làm việc tại hai nước, Đoàn công tác đã tiếp thu được nhiều kinh nghiệm hay trong công tác truyền thông pháp luật, tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật cho người dân; trên cơ sở đó sẽ nghiên cứu, chọn lọc những cách làm hiệu quả, phù hợp với điều kiện của Việt Nam để tham mưu triển khai, áp dụng nhằm thực hiện hiệu quả Đề án Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân và Đề án Thí điểm đổi mới hoạt động đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL; đặc biệt là tham mưu xây dựng Đề án Chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
5. Kết quả ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong PBGDPL
Trong 6 tháng đầu năm 2023, hoạt động ứng dụng công nghệ thông đã đạt được một số kết quả, cụ thể như sau: Tính đến ngày 01/6/2023, cả nước đã có 07 Cổng Thông tin điện tử PBGDPL (04 địa phương và 03 bộ, ngành)
[12], 52 Trang Thông tin điện tử PBGDPL (47 địa phương và 05 bộ, ngành)
[13], 21 Chuyên mục PBGDPL (12 địa phương và 09 bộ, ngành)
[14] của các bộ, ngành địa phương.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, công tác chỉ đạo, điều hành hoạt động PBGDPL tiếp tục được quan tâm thực hiện. Theo chức năng và các nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng năm 2023, Hội đồng các cấp tổ chức hoạt động với nhiều hình thức đa dạng, thường xuyên hơn. Nhiều nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng trung ương theo Kế hoạch hoạt động năm 2023 và Thông báo kết luận số 97/TB-VPCP ngày 27/3/2023 của Chủ tịch Hội đồng trung ương đã được các thành viên chủ động tổ chức thực hiện, đặc biệt trong việc định hướng nhân rộng các mô hình điển hình về PBGDPL, đẩy mạnh thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện chuyển đổi số và chỉ đạo, chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về PBGDPL.
Kết quả hoạt động của Hội đồng đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành về vai trò, tầm quan trọng của công tác PBGDPL; tăng cường chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL; đảm bảo quyền được thông tin pháp luật, nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước và tăng cường quản lý nhà nước, quản lý xã hội bằng pháp luật.
[1] Bến Tre, Thành phố Hà Nội, Hải Dương...
[2] Bắc Giang, Cần Thơ, Lai Châu, Lạng Sơn, Lào Cai, Long An, Quảng Bình, Trà Vinh, Vĩnh Long, Hà Tĩnh…
[3] Bạc Liêu, Quảng Ngãi...
[4] Bình Thuận, Hải Dương, Tây Ninh, Hòa Bình, Cà Mau, Gia Lai...
[5] Bình Định, Đắk Lắk, Kiên Giang.
[6] Đồng Nai, Tuyên Quang.
[7] Đồng Tháp, Quảng Ngãi.
[8] Thưc hiện Kế hoạch số 1961/KH-HĐPH ngày 17/5/2023 về kiểm tra của Hội đồng trung ương năm 2023, năm 2023 tổ chức 05 Đoàn kiểm tra tại Bộ Y tế - Bộ Thông tin và Truyền thông; Bộ Xây dựng – Đài Truyền hình Việt Nam; Cao Bằng - Bắc Kạn; Cần Thơ - Sóc Trăng và Quảng Bình - Quảng Trị.
[9] Kế hoạch số 52/KH-UBND ngày 16/02/2023 của UBND Thành phố Hà Nội.
[10] Các Công văn số: 110, 111, 112/HĐPH ngày 12/01/2023.
[11] Công văn số 2149/BTP-PBGDPL ngày 30/5/2023.
[12] 04 địa phương: Bắc Kạn; Bình Phước; Hậu Giang; Thành phố Hồ Chí Minh
và 03 bộ, ngành: Bộ Tư pháp; Bộ Xây dựng; Ủy ban Dân tộc.
[13] 47 địa phương: Bắc Giang; Bạc Liêu; Bến Tre; Bình Định; Cà Mau; Cần Thơ; Cao Bằng; Đà Nẵng; Đắk Lắk; Đắk Nông; Điện Biên; Đồng Nai; Đồng Tháp; Gia Lai; Hà Nam; Thành phố Hà Nội; Hải Dương; Hải Phòng; Hậu Giang; Hòa Bình; Khánh Hòa; Kiên Giang (ngày 19/7/2023 đưa vào vận hành chính thức); Kon Tum; Lai Châu; Lâm Đồng; Lạng Sơn; Lào Cai; Long An; Nghệ An; Ninh Bình; Ninh Thuận; Phú Thọ; Quảng Nam; Quảng Ngãi; Quảng Ninh; Sóc Trăng; Sơn La; Tây Ninh; Thái Bình; Thái Nguyên; Thanh Hóa; Thừa Thiên Huế; Tiền Giang; Trà Vinh; Tuyên Quang; Vĩnh Long; Vĩnh Phúc và
05 bộ, ngành: Bộ Công an; Bộ Công Thương; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
[14] 12 địa phương: An Giang; Bà Rịa – Vũng Tàu; Bắc Ninh; Bình Dương; Bình Thuận; Hà Giang; Hà Tĩnh; Hưng Yên; Nam Định; Phú Yên (thời gian tới sẽ có Trang PBGDPL riêng); Quảng Bình; Quảng Trị
và 09 bộ, ngành: Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Giao thông vận tải; Bộ Tài nguyên và Môi trường; Bộ Thông tin và Truyền thông; Bộ Y tế; Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Hội Nông dân Việt Nam; Hội Cựu chiến binh Việt Nam; Hội Luật gia Việt Nam.
Lưu Công Thành
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật