Trong 04 năm 2012- 2015 các cấp, các ngành trên địa bàn huyện đã tổ chức được 2.942 buổi tuyên truyền pháp luật cho 123.224 lượt người là cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan hành chính nhà nước; cán bộ, sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng trong lực lượng vũ trang nhân dân; cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, học viên trong nhà trường và người dân ở cơ sở tham gia nghiên cứu. Tổ chức 152 Hội nghị (11 Hội nghị cấp huyện, 142 Hội nghị cấp xã); thông qua các hình thức: Tổ chức Hội nghị tuyên truyền pháp luật theo đợt, theo chuyên đề; lồng ghép tuyên truyền pháp luật vào Hội nghị của các ngành; các buổi sinh hoạt của Chi bộ, sinh hoạt đoàn thể, họp cơ quan; các buổi họp thôn; sinh hoạt cộng đồng; sinh hoạt các Câu lạc bộ pháp luật, các lễ hội truyền thống, các phiên chợ; sinh hoạt Ngày pháp luật.
Hiện nay huyện Si Ma Cai có 01 Hội đồng PBGDPL cấp huyện và duy trì hoạt động của 13 Hội đồng PBGDPL cấp xã. Hàng năm, Hội đồng PBGDPL cấp huyện và Hội đồng PBGDPL cấp xã thường xuyên được củng cố kiện toàn đảm bảo kịp thời công tác chỉ đạo, hướng dẫn triển khai có hiệu quả công tác PBGDPL cho các tầng lớp nhân dân. Tỉnh Lào Cai hiện có 05 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, 60 báo cáo viên pháp luật cấp huyện, 147 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã và 499 hòa giải viên/98 tổ hòa giải/ 98 thôn. Đây là lực lượng giữ vai trò chủ chốt trong việc triển khai tuyên truyền pháp luật cho các tầng lớp nhân dân trên địa bàn. Đội ngũ này được tập huấn nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật, nghiệp vụ hòa giải, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và cung cấp tài liệu.
Đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở trên địa bàn huyện được củng cố kiện toàn từ năm 2012 đến hết ngày 30/10/2015. Trong năm 2015, các tổ hòa giải trên địa bàn huyện đã tiến hành hòa giải 74 vụ việc. Nội dung của các vụ việc tập trung vào các lĩnh vực: đất đai, hôn nhân và gia đình, lĩnh vực khác. Trong đó số vụ việc hòa giải thành là 70 vụ việc đạt tỷ lệ 95%, số vụ việc hòa giải không thành 04 vụ việc, chiếm 5%. Việc xây dựng tủ sách pháp luật cũng được chú trọng kiện toàn và hàng năm tủ sách pháp luật cấp xã đều được bổ sung thêm đầu sách thông qua các đợt Hội nghị do Phòng Tư pháp, Sở Tư pháp cấp phát nhằm phục vụ cho nhu cầu nghiên cứu tìm hiểu pháp luật của cán bộ và các tầng lớp nhân dân.
Kiểm tra thực tế việc triển khai thực hiện công tác PBGDPL tại địa phương cho thấy huyện Si Ma Cai là một trong những huyện của tỉnh Lào Cai làm tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân. Các ban, ngành, đoàn thể cấp huyện đã tăng cường hoạt động phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân. Lực lượng báo cáo viên pháp luật cấp huyện được phân công phụ trách các xã, thị trấn đã trực tiếp xuống địa bàn để tổ chức tuyên truyền cho cán bộ nhân dân sau mỗi đợt huyện tổ chức tuyên truyền tại Hội nghị Báo cáo viên cấp huyện.
Tuy nhiên, do những hạn chế về mặt chủ quan cũng như khách quan nên công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện vẫn còn những tồn tại như: Sự phối hợp giữa các ban, ngành, đơn vị trong công tác PBGDPL chưa thường xuyên. Đội ngũ cán bộ Tư pháp- Hộ tịch xã thường xuyên thay đổi, không ổn định, còn yếu về mặt chuyên môn. Hình thức phổ biến chưa đa dạng, phong phú để thu hút nhiều đối tượng tham gia. Đội ngũ báo cáo viên pháp luật đa số còn hoạt động kiêm nhiệm.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện trong thời gian tới Hội đồng phối hợp huyện cần tiếp tục củng cố kiện toàn Hội đồng PBGDPL và đội ngũ cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên ở cơ sở...). Tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cũng như đảm bảo nguồn kinh phí chi trả thù lao cho đội ngũ này khi triển khai thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ theo quy định của UBND tỉnh tại Quyết định số 34/2014/QĐ-UBND ngày 12/9/2014 về mức chi đặc thù bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở trên địa bàn tỉnh Lào Cai và Quyết định số 14/2015/QĐ-UBND ngày 10/4/2015 về một số mức chi trong công tác hòa giải. Tiếp tục đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật trên cơ sở duy trì các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật có hiệu quả đồng thời triển khai các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật mới. Tăng cường đầu tư kinh phí phục vụ cho việc triển khai thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn.
Nguyễn Lê Hằng – Sở tư pháp Lào Cai