Để triển khai Nghị quyết, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Lào Cai đã ban hành Quyết định số 47/2016/QĐ-UBND ngày 15/8/2016 về một số mức chi thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lào Cai để các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan áp dụng thống nhất trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó, các sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; UBND các huyện, thành phố, thị xã đã triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong lĩnh vực hòa giải ở cơ sở, trong đó có việc phổ biến Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn triển khai thi hành Luật.
Nhiều hoạt động cụ thể triển khai thực hiện Nghị quyết đã được thực hiện, bao gồm: (i) Sở Tư pháp tổ chức phổ biến, giới thiệu nội dung Nghị quyết tại Hội nghị phổ biến pháp luật đợt 02 năm 2016 cho 200 đại biểu là đại diện Lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh; Chủ tịch Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật và trưởng phòng Tư pháp các huyện, thành phố; (ii) Các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; UBND các huyện, thành phố, thị xã đã tổ chức 3.873 buổi tuyên truyền các Luật, Nghị định, Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai khóa XV, kỳ họp thứ hai cho 450.677 lượt người là cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân; (iii) Từ năm 2017 đến hết ngày 15/4/2020, Sở Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính hướng dẫn việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở; tổ chức hội nghị tập huấn hướng dẫn cho 196 đại biểu; (iv) Sở Tài chính ban hành Công văn số 4280/UBND-TH ngày 17/9/2019 hướng dẫn UBND các huyện, thành phố, thị xã tiến hành rà soát, tổng hợp nhu cầu kinh phí thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở của địa phương. Năm 2020, trên cơ sở báo cáo tổng hợp nhu cầu kinh phí hỗ trợ cho hoạt động hòa giải ở cơ sở của các huyện, thành phố do Sở Tài chính đề xuất, UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét hỗ trợ từ ngân sách cấp tỉnh 900 triệu đồng (100 triệu đồng/huyện, thị xã, thành phố). Qua tổng kết cho thấy, giai đoạn 2016 - 2020, tổng số kinh phí đã chi triển khai thực hiện các hoạt động hòa giải của toàn tỉnh là 1.530.456 triệu đồng; trong đó cấp tỉnh được bố trí 644.600 triệu đồng; cấp huyện: 725.658 triệu đồng; cấp xã: 160.198 triệu đồng. Số vụ việc do các tổ hòa giải trên địa bàn tỉnh tiếp nhận và tiến hành hòa giải trong giai đoạn 2016-2019 là: 5.019 vụ việc, trong đó số vụ việc hòa giải thành là 4.576 vụ việc (tỷ lệ hòa giải thành đạt 91%).
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động triển khai Nghị quyết còn một số tồn tại, hạn chế như: Lãnh đạo cấp xã tại một số địa phương nhận thức chưa đúng về vai trò, tầm quan trọng của công tác hòa giải ở cơ sở. Việc tổ chức thực hiện các nội dung chi và mức chi quy định tại Nghị quyết chưa thống nhất giữa các địa phương trong tỉnh; có nhiều đơn vị cấp xã không đầu tư kinh phí cho hoạt động hòa giải ở cơ sở; số lượng hòa giải viên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ còn ít. Năm 2019 trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 1.707 tổ hòa giải với 7.740 hòa giải viên, nhưng số hòa giải viên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ là 3.994 hòa giải viên (đạt tỷ lệ 52%). Việc chi trả thù lao cho các hòa giải viên trực tiếp hòa giải đạt tỷ lệ còn rất thấp. Kinh phí từ nguồn ngân sách cấp huyện giao cho việc thực hiện các mức chi cho công tác hòa giải ở cơ sở theo quy định tại Nghị quyết chưa được chú trọng. UBND các xã không phản ánh kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị quyết để tổng hợp, báo cáo UBND cấp huyện đề nghị ngân sách tỉnh hỗ trợ kinh phí. Việc giám sát thực hiện Nghị quyết chưa được chưa thực sự được quan tâm.
Qua tổng kết việc triển khai Nghị quyết cho thấy hoạt động tập huấn nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở và bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho đội ngũ hòa giải viên; chi thù lao cho hòa giải viên trực tiếp tham gia vụ, việc hòa giải; chi hỗ trợ hoạt động của tổ hòa giải là nội dung quan trọng để thực hiện tốt công tác hòa giải ở cơ sở. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng hoạt động của hòa giải ở cơ sở và động viên, khích lệ hòa giải viên trong việc thực hiện hoạt động này. Trong thời gian tới, các địa phương, cơ quan, đơn vị trong tỉnh cần quan tâm bố trí kinh phí theo nội dung chi, mức chi trong Nghị quyết để đáp ứng yêu cầu của công tác hoà giải trong tình hình mới./.